Schooluniformen zijn opnieuw in opmars

Het dragen van een uniform in de strikte zin van het woord is momenteel in minder dan tien scholen in ons land verplicht. Het aantal scholen die strenge vestimentaire regels willen opleggen, neemt in België echter jaar na jaar toe. Vooral katholieke scholen hebben het uniform opnieuw ingevoerd. Een daarvan is het Institut de la Vierge Fidèle in Brussel, waar meerdere leden van de koninklijke familie schoolliepen.

Geen merkkledij en minirokken

Ook de Sacré-Cœurschool in Jette heeft opnieuw voor het uniform gekozen. Binnen de schoolmuren zijn merkkledij en minirokken uit den boze. Op de website van de school kunnen ouders een formulier downloaden met de uitleg over wat hun kind verplicht moet dragen. De onderkant van de outfit moet marineblauw met een klassieke snit zijn, de bovenkant lichtblauw of wit bedekt door een marineblauwe trui of cardigan (geen vest!). De outfit kan rechtstreeks op school worden besteld, maar zonder verplichting of aankoopvoorwaarden.

Meerdere scholen van het officiële net, zoals het Guy Cudell-lyceum in Sint-Joost (sinds 2014), leggen dan weer vestimentaire regels of gewoon een kleur op. Sommigen vinden een verplichte outfit misschien heel streng. Toch worden uniformen met het embleem van de school vandaag nog steeds gedragen, maar dan buiten onze landsgrenzen. In Ierland en het Verenigd Koninkrijk leggen privéscholen dergelijke uniformen op. Ze worden echter vooral in Japan en in Zuid-Korea gedragen. Het uniform is in die twee landen een belangrijk onderdeel van het imago van de school en soms zelfs een selectiecriterium voor leerlingen.

Voor of tegen?

In België draait het in de eerste plaats om de wil van de scholen om outfits te weren die ze als ongepast beschouwen, maar ook om discriminatie en sociale ongelijkheid te bestrijden door een ‘merkenoorlog' tegen te gaan. Voorstanders beschouwen het uniform voor de leerlingen ook als een middel om zich opnieuw op hun schoolprestaties te focussen. Een ander voordeel dat regelmatig wordt aangehaald, is de gelijkenis en het gemeenschapsgevoel. Het uniform vermijdt ook overconsumptie en zorgt ervoor dat men bij gevaar of een aanval leerlingen van eenzelfde school gemakkelijker kan identificeren.

Het kost ons geen moeite om de voordelen van een uniform voor leerlingen te begrijpen, maar gaan we met die maatregel geen stapje terug in de tijd? Terug naar de tijd waarin leerkrachten de kinderen met een liniaal op de vingers tikten?

Neveneffecten

Tegenstanders geloven dat een uniform ook een neveneffect kan hebben, een gevoel van verstikking dat leerlingen verhindert om zich ten volle te uiten. Bovendien kan de verplichte aankoop van een uniform een aanzienlijke uitgave voor kansarme gezinnen betekenen. Daarnaast kan, tenzij er een specifiek model wordt opgelegd, de kwaliteit van de kleren van kind tot kind variëren, wat eveneens tot discriminatie kan leiden. Omdat het de scholen van elkaar onderscheidt, kan een uniform ook bijdragen aan de vorming van een elitair imago.

Het is dus slechts zand in de ogen. De discussie lijkt in ons land hoe dan ook elk jaar heviger te zijn. Misschien kleuren de uniformen binnen enkele jaren wel weer de speelplaatsen van onze scholen.

Marie Bruyaux