SOUND. Gregory Frateur van Dez Mona: "Ik zoek altijd het licht in de duisternis"

Mooi hoe de accordeon, piano en subtiel bereden gitaren zich warm nestelen rond de unieke stem van voorman Gregory Frateur. De kaarten liggen anders geschud dan op voorganger ‘Origin' (2015) met ballades die diep in het hart laten kijken en een bijzondere weemoed uitstralen die toch hoopvol naar de toekomst lonkt. Maar er is evengoed plaats voor steviger werk getuige ‘Lament' of ‘Another Kind Of Life'. Voer voor liefhebbers van het betere songwerk waarin een optimaal werkende geest het gevoel nooit voor de voeten loopt.

Gregory Frateur (foto links): "Ik heb me de afgelopen jaren ondergedompeld in de danswereld. Tijd voor nieuwe impulsen. Toen de samenwerking met Nicolas (Rombouts, bas) stopte, was het sowieso tijd voor reflectie. Ik wist wel dat ik ooit een nieuwe Dez Mona-plaat zou maken, alleen is ze er sneller gekomen dan gedacht."

Wat is dan de trigger geweest voor ‘Book Of Many'?

"Door muziek te schrijven voor een kortfilm van mijn partner werkte ik samen met accordeonist Roel Van Camp – die al langer bij Dez Mona speelt – en ook met pianist/gitarist Tijs Delbeke en gitarist Sjoerd Bruil. Ik realiseerde me op een gegeven moment dat we samen een zeer bijzondere sound hadden. Dat stimuleerde me om meer te schrijven. Ik voelde dat Roel, Tijs en Sjoerd bijzonder enthousiast waren wat er toe leidde dat ze zelf nummers begonnen te schrijven. Zo is alles organisch uitgegroeid tot een album. We hebben de songs eerst live gespeeld wat ons toeliet om daarna zo live mogelijk op te nemen. Voor de concerten die er nu aankomen, speelt Tom Pintens mee omdat Tijs met Balthazar op tournee trekt. Tom heeft de plaat mee afgewerkt en weet welke sfeer ik wil neerzetten."

Het mooie aan Dez Mona is het feit dat je muzikaal verschillende kanten op kan zonder die typische eigenheid te verliezen.

"Klopt, maar die eigenheid heeft Dez Mona wel verdiend door de jaren heen. Een eigen parcours rijden los van hypes of bepaalde verwachtingen. Vergeet niet dat Dez Mona ook al bestond voor Nicolas erbij kwam, maar het is pas echt iets geworden toen we samenwerkten. Voor alle duidelijkheid, ik werk voor bepaalde projecten nog steeds met hem samen. Op een gegeven moment was de samenwerking voor Dez Mona gewoon op. Ik wilde het aanvankelijk niet inzien, maar Nicolas had gelijk om de stekker eruit te trekken. Zelf wist ik wel dat Dez Mona zou blijven bestaan, want ik ben Dez Mona en dat zal altijd zo blijven."

Je wilde voor ‘Book Of Many' niet in een gewone studio opnemen. Zoek je ook inspiratie in een bijzondere omgeving?

"Het is een onderdeel dat zeker een meerwaarde kan hebben. Ik wilde geen geïsoleerde omgeving. Geen probleem als er al eens een stoel kraakt of een vogel fluit. We waren niet op zoek naar een cleane opnamestudio. Via een zoekactie op Facebook kwamen we terecht in Balazuc, gelegen op een heuvelrug in de Franse Ardèche. Een inspirerende plaats met een piano die we nog door een blinde man met een stemvork – lekker old school – hebben laten stemmen. Het zijn zulke details die bijdragen tot de sfeer. We hadden ook partners en kinderen mee waardoor we 's middags en 's avonds over andere dingen spraken dan de opnames. Op vier dagen stonden de dertien nummers onder leiding van onze geweldige opnametechnicus en mixer van de plaat Dave Menkehorst er al op en konden we een extra dag gebruiken voor percussie en wat overdubs."

Vanwaar die intrigerende titel ‘Book Of Many'?

"Sinds ‘Sága' werk ik samen met de Schot Craig Ward (ooit nog gitarist bij dEUS) voor de teksten en ‘book of many' is een tekstregel uit ‘Darkest Hour'. Het is een van de nummers die we samen hebben geschreven voor GoneWest, het project over de Eerste Wereldoorlog. Ze hadden me gevraagd songs te schrijven over oorlog met een duidelijke link naar het heden en inspelend op de vraag wat er na een oorlog komt. Best wel heftig, want er werd me gevraagd om er een hoopvolle teneur in te steken. Tijdens mijn research botste ik maar zeer zelden op iets hoopvol, maar het is me toch gelukt."

"Ik was in Griekenland aan het schrijven en dacht aan de brieven die soldaten naar hun vrouw, lief, ouders, kinderen, familie, God of vrienden schreven. In die brieven zat wel veel hoop. Al die brieven samen vormen ‘a book of many to be told'. Tijdens het zoeken naar een gepaste titel stuurde Craig me de tekst van ‘Darkest Hour' terug door met de boodschap dat ‘book of many' de titel moest worden. De werktitel was aanvankelijk ‘Half River, Half Man', een van de eerste songs die ik geschreven had. Maar ‘Book of Many' klopte inhoudelijk veel meer en kan als een deken over alle songs vallen."

Hoe ben je voor het artwork bij de Iraanse kunstenares Maryam Najd gekomen?

"We kennen elkaar al lang. Ze woont nu in Antwerpen, maar verbleef daarvoor in Berlijn en New York. Toen ze in New York zat, kon ik haar appartement in Berlijn gebruiken om er ‘Sága' te schrijven. Deze plaat is sterk beïnvloed door wat er de afgelopen jaren in het nieuws is geweest – oorlogsgruwel, vluchtelingen... – maar ook door mijn eigen ervaringen met verlies, liefde en andere grote thema's uit het leven. Toen ik haar laatste twee tentoonstellingen bezocht, voelde ik zo'n sterke band dat we uiteindelijk gewoon van werk gewisseld hebben. Ook Maryam voelde die verbondenheid waardoor ze voor het eerst een werk in opdracht maakte. Toen ik het beeld voor het eerst zag, was ik echt omver geblazen."

Het zou verkeerd zijn om Dez Mona als donker af te schilderen, niet?

"Zeker, want ik ben geen doemdenker. Ik zoek altijd het licht in de duisternis en probeer de mogelijkheden te omarmen. Wat een confrontatie met grote thema's niet uit de weg gaat en gelukkig heb ik daar mijn muziek voor. Soms naïef, soms doordacht om een mooi evenwicht te vinden tussen het poëtische en de rauwe realiteit."

Dirk Fryns

Dez Mona speelt vanavond in de Minard in Gent, zaterdag in de Bourla in Antwerpen en op 17/2 in de Botanique in Brussel. ‘Book Of Many' is uit bij Caroline.