SOUNDCHECK. dEUS viert 20 jaar 'The Ideal Crash': "Ik voelde alles. Haat, liefde, geilheid en ook wraak"

Tom Barman: "Nee, ik voel me nog niet oud, ook niet na twintig jaar ‘The Ideal Crash'. Maar ik heb het publiek op onze tour nog niet gezien natuurlijk."

De schurende lach van de frontman van dEUS doet de mensen rond ons opschrikken van hun ochtendlijke koffie en croissant. Het is nog vroeg op de dag, maar Barman zit al vol energie. Niet alleen omdat hij zijn hyperkinetische zelve is, maar ook omdat hij bijna aan de verjaardagstournee voor 'The Ideal Crash' mag beginnen. Twintig jaar na de release van de plaat ligt er nu een deluxe-editie in de winkel, met het originele album dat een opfrisbeurt kreeg in de legendarische Abbey Road Studios en een extra cd vol demo's, remixen en een live-opname.

"De originele nummers zijn geüpdatet naar de huidige standaard. Al doen ze dat bij ons altijd voorzichtig. Meestal waren we tijdens de opnames al heel tevreden over de mensen waar we mee samenwerkten. Ik herinner me dat de geluidsingenieur tijdens de remastering van 'Worst Case Scenario' belde en zei: 'Tom, I'm not going to change much. It sounds great.' Het nieuwe zit vooral in de extra cd. De vraag was wat er nu nog relevant klonk en het antwoord daarop was voor mij heel simpel: ik moest er iets bij voelen. In het geval van 'Instant Street' had ik goeie herinneringen aan de demo, omdat ik weet welke lange weg dat nummer heeft afgelegd. En bij die van 'Sister Dew' voelde ik meteen weer mijn jonge zelf die het nummer vorm zag krijgen."

Je eigen geschiedenis induiken, wat doet dat met je?

"Ik word graag overvallen door dingen die ik heb gemaakt. Op de radio of in een café bijvoorbeeld. Maar gaan graven en oude shit opnieuw beluisteren, fuck that. Dat doe ik niet graag. In mijn hoofd speelt zich bij alles een verhaal af en ik voel niet de nood om de felle zon van de realiteit daarop te laten schijnen. Maar bij de uiteindelijke keuzes voor de extra cd kreeg ik een nostalgisch en vertederend gevoel. Soms was dat omdat ik de opname compleet vergeten was en dat die nog zo slecht niet bleek te zijn. Of het is iets waarvan ik me herinnerde dat we er heel hard aan gewerkt hebben en dat dat achteraf terecht was, omdat het uiteindelijk toch mooi op zijn poten is terechtgekomen."

Over ‘The Ideal Crash' vertel je dat het de eerste keer was dat je echt over jezelf hebt geschreven. Waar worstelde de 26-jarige Tom Barman in 1999 mee?

"Met alle gevoelens die met liefdesverdriet gepaard gaan. Haat, liefde, ontgoocheling, wanhoop, geilheid, de ontdekking van het nieuwe. Wraak ook. Ik had daarvoor wel al persoonlijke thema's aangeraakt, maar ik was vooral nog aan het zoeken naar de juiste manier om dat te doen. Van heel abstract zoals in 'Suds & Soda' tot meer poëtisch zoals in 'Right As Rain'. Maar dit was nieuw en het verraste me. Alles vloeide uit mij. Ik heb nog nooit zo makkelijk een plaat geschreven."

Was dat een gevolg van volwassen worden?

"Nee, dat is pas jaren later gekomen. (lacht) Al denk ik wel dat dit de plaat is geweest die de chaos van de jaren daarvoor heeft omgezet in iets solide. We hebben ‘The Ideal Crash' nu opnieuw bekeken en gerepeteerd en er staat geen noot te veel op. Tien nummers, 53 minuten. Baf."

Jullie hebben voor de opnames in totaal anderhalf jaar lang in het Spaanse Ronda gezeten. Dat is tegenwoordig niet meer mogelijk.

"Het was het einde van de jaren 90, the last golden age van de platenmaatschappijen. We moesten ons alleen maar met de opnames bezighouden en kregen ook het geld om dat te doen. Bovendien had ons management er een hotel gekocht en een studio aangebouwd. Dat alles tesamen was the perfect storm. Ik denk dat ze daar nog altijd praten over die zes scruffy grungers die ergens in een bergdorpje binnenvielen en begonnen te dj'en. Of in slaap vielen en net niet ontdekt werden door toeristen."

Wat hebben de opnames je geleerd?

"Het besef dat producen me ligt, is daar ontstaan. 'The Ideal Crash' is het eerste album waarbij ik ontdekte wat er allemaal muzikaal mogelijk was en hoe leuk het is om dat van de zijlijn te aanschouwen. Om bijvoorbeeld te luisteren naar Klaas (Janzoons, violist) en te kunnen zeggen: ‘speel het wat meer blauw om 20 uur in Malaga en niet zo Oslo'. Of zoiets."

Hoe kijk je terug op de periode na de release van ‘The Ideal Crash'?

"Het klinkt misschien raar, want ik was toen niet met dEUS bezig, maar het waren de gelukkigste jaren van mijn leven. Eindelijk had ik tijd voor iets anders. Craig (Ward, gitarist) had toen net beslist om weg te gaan uit de groep en ik dacht bij mezelf: ‘Ik heb acht jaar aan dEUS gewerkt en het is een leegloop. Weet je wat, kust allemaal mijn kloten'. Dus hebben CJ Bolland en ik Magnus opgericht en ben ik aan ‘Anyway The Wind Blows' beginnen schrijven. Ik was nog piepjong, maar ik amuseerde mij en ik had het gevoel dat ik toch al iets bereikt had. Die break was echt noodzakelijk om door te blijven gaan met de band."

En nu? Wat brengt de toekomst voor dEUS?

"Een plaat opnemen, of toch beginnen te schrijven, en optreden. We staan onder meer acht keer in de AB. Die respons had ik totaal niet verwacht. ‘The Ideal Crash' is een van onze best verkopende platen, dus dan kan je zoiets al een beetje inschatten, maar het zijn nog altijd de emotionele reacties die me het meest raken. Ik belde onlangs met Studio Brussel voor een kort gesprek en voor we startten vertelde de medewerkster me dat het dé plaat van haar jeugd was. Daar krijg ik kippenvel van."

Xavier Vuylsteke de Laps

‘The Ideal Crash (Deluxe Edition)' is sinds vrijdag uit bij Universal Music. dEUS speelt eind mei acht keer in de AB, maar alle shows zijn uitverkocht. De band staat op 7 juli ook op Cactusfestival en op 12 juli op Rock Herk.