SOUNDCHECK. Isbells: "Nu heb ik weer controle over het stuur"

Een eerste blik op het artwork doet al het beste vermoeden (check de vinylversie!). De hoes is ‘Envol', een werk uit 1973 van de Japanse schilder en graveur Shoichi Hasegawa.

Vandewoude: "'Sosei' is een ode aan het filosoferen, verwijzend naar een Japanse poëet en Boeddhistische priester die ik na wat googlen gevonden heb. Een priester die gedichten schrijft, is voor mij een filosoof. Een man die stilstaat bij het leven en diepere vragen niet ontwijkt. Later ontdekte ik de gravure van Hasegawa. Ik heb de charmante man, ergens rond de negentig, ontmoet in Parijs. Hij herinnerde zich een werk uit zijn beginperiode met de titel ‘Sosei', maar wist niet meer waar hij het juist had liggen. Na lang zoeken vonden we het werk in een verkleurd boekje. Eigenlijk onbruikbaar en ik had een strikte deadline. Nu was ik gelukkig ook op ‘Envol' gestoten dat een even grote indruk op me maakte. Toen ik de muziek aan Hasegawa en zijn vrouw liet horen, kreeg ik toestemming. Maar het mooie is dat ik het woord ‘sosei' (wedergeboorte in het Japans, red.) eigenlijk louter fonetisch had gezongen tijdens het componeren. Pas later viel de puzzel in elkaar."

Je kwam wel uit een niet evidente periode waarin je kampte met heel wat onzekerheid.

"Klopt. Wat doe je wanneer de nood er niet meer is of twijfels je creativiteit verlammen? Het was geen makkelijke beslissing om alles even ‘on hold' te zetten. Je voelt een zeker ongemak, een bepaalde frustratie, maar je kan de oorzaak niet meteen plaatsen. Het is goed dat ik die gevoelens heb toegelaten omdat ik besefte dat er onderhuids zeer waardevolle dingen aan het gebeuren waren. En ik heb als muzikant de luxe om me door zo'n proces te worstelen met de kennis dat ik er uiteindelijk wel uitgeraak."

Is er dan een bepalend moment geweest waarop de klik er terug was en de goesting een por in de ribben kreeg?

"Het is niet dat ik niets meer schreef en op een gegeven moment stuurde ik zo'n zeventien demo's door naar de muzikanten. Enkelen reageerden zeer verbaasd omdat ze echt dachten dat Isbells gestopt was. Wat aantoont dat ik wel degelijk de tijd had genomen om alles te benoemen wat er in me omging. Het plezier klopte terug aan de deur en dan is er plots een vonk die alles weer doet ontbranden. Zeker wanneer – zoals bij het nummer ‘One Cause' – alles mooi samenvalt en je voelt dat de trein weer vertrokken is."

Volgens de bijbehorende bio heb je door het maken van ‘Sosei' opnieuw leren ademen en ben je niet langer de slaaf van je songs.

"Ik heb de neiging om verloren te lopen in mijn gedachten. Het leven is complex en als je niet oppast verlies je alle grond onder je voeten. Die lijn kan zich ook naar je songs doortrekken waardoor de aanwezigheid van allerlei demonen je muziek zwaar doet klinken. Maar ook dat is een proces, want net door de donkere zaken te benoemen en te confronteren, leg je een weg naar een nieuwe portie levensvreugde. Door songs te schrijven voor ‘Sosei' heb ik terug controle over het stuur."

Moet je jezelf dan weer niet even fantastisch vinden om dat geloof in eigen kunnen aan te dikken?

"Ik heb de neiging om mezelf enorm te relativeren. Soms denk ik wel even dat ik geweldig ben en alles kan, maar dat beeld draag ik zeker niet mee. Ook naar anderen toe hou ik het liever bescheiden. Ik weet dat ik een beperkte zanger ben en als schrijver niet over de grote woordenschat beschik. Maar alles wat ik doe, komt uit dezelfde plaats naar boven met authenticiteit en oprechtheid als sleutelwoorden."

‘Sosei' is een ‘slow burner', een plaat met verschillende lagen die je mondjesmaat ontdekt. Kan je je vinden in die stelling?

"Zeker. Hoe klein en minimalistisch mijn vorige plaat ook was, de laagjes hebben er altijd ingezeten. Alleen zijn ze nu meer uitgesproken. De drums en de synths zijn meer aanwezig. Het naamloze debuut uit 2009 was best sober en minimalistisch, maar ook daar had je die laagjes al. Isbells is ontstaan uit iets heel klein en fragiel, maar dat is maar een onderdeel van een groter geheel. Ik speel ook andere stijlen en kijk verder dan louter Isbells. Ik heb altijd wel talent gehad voor muziek, maar voor mijn debuut had ik mezelf nooit echt tot het uiterste geduwd. Het plan was mezelf van a tot z uit te dagen en te kijken of ik echt talent had voor wat ik wilde bereiken als muzikant en songschrijver. En dat lukte. ‘Stoalin' (2012) was meer een zoektocht naar mezelf. Op ‘Billy' (2015) ging ik daarmee verder door af te dalen in mijn kindertijd."

Thematisch bekeken toch wel een zware en donkere plaat.

"Zeker wanneer ik er nu op terugkijk. Met ‘Exchanging Thoughts' (2017) gooide ik het over een andere boeg. Muziek en teksten waren klaar en tijdens een vakantie heb ik die songs opgenomen op een terras toen mijn gezin sliep. Mijn pc stond boven, ik drukte op record, ging naar beneden, stak een sigaretje op en tien minuten later deed ik een take. Tegen dan was ik al vergeten dat de opnamemodus aanstond en dat hoor je. Die benadering hoor je ook in ‘Sosei', al is dat een heel andere plaat geworden."

Bij alles wat je doet, hoe donker ook, schuilt er wel altijd voldoende hoop onder de oppervlakte, niet?

"Absoluut, want zelfs in de meest donkere momenten ben ik een optimist. Ik besef dat er altijd iets beter zal komen en dat houdt me gaande. Het zorgt voor inspiratie, drive, besef en natuurlijk hoop."

Dirk Fryns

‘Sosei' is uit bij Zeal Records. Isbells staat vanavond in De Studio in Antwerpen, op 26/3 in het Depot in Leuven, op 27/3 in de Gentse Vooruit en op 30/3 in de 4AD in Diksmuide.