SOUNDCHECK. Jef Neve lost nieuwe plaat 'Mysterium': "Wanhoop mag je niet te lang cultiveren"

De opnames dateren van begin dit jaar en de oorspronkelijke release was voorzien eind maart. COVID-19 besliste er anders over. Je moest iets doen, niet?

«Dat het de verkeerde kant uitging, voelde ik al toen de interviews telefonisch moesten afgenomen worden om alle risico's uit te sluiten. Maar toen realiseerde niemand zich hoe dramatisch de situatie zou worden. Toen ook alle optredens in culturele centra en festivals onmogelijk werden, leek het me noodzakelijk om de release van ‘Mysterium' naar eind augustus, begin september op te schuiven. Elke nieuwe plaat is een nieuw kind en dat wil je de beste kansen geven. En die kansen waren er door COVID-19 niet meer.»

Eens de onverwachte nevel in je hoofd wat was opgetrokken, ben je niet bij de pakken blijven zitten.

«Ik denk dat er oorspronkelijk bij elke muzikant wel een zekere wanhoop binnensloop. Zeker het wegvallen van de mogelijkheid om live te spelen en zo je plaat te promoten, woog bijzonder zwaar. Maar ik besefte al snel dat je die wanhoop niet te lang mag cultiveren. Anders raakt je geest gevangen in een negatieve spiraal en zo zit ik niet in elkaar. Ik heb dan zeer veel live concerten via Facebook gedaan. Aanvankelijk dagelijks, maar dat was moeilijk vol te houden. Ik ben dan overgeschakeld op een betalend platform met twee exclusieve concerten per week om toch enigszins wat inkomsten te genereren. Verder heb ik ook enkele ochtendglorenconcerten gespeeld. Zeer Covid proof om zes uur 's morgens voor een beperkt publiek. Fantastisch om de zon te zien opkomen begeleid door eerder minimalistische muziek. Ik heb heel de tijd gezocht naar oplossingen om werk te creëren voor mezelf maar ook voor andere muzikanten, technici en crew.»

Had je het gevoel dat die online concerten een verschil maakten voor je fans?

«Absoluut, want heel wat mensen liepen verloren omdat de dagelijkse houvast verdwenen was. Er was plots veel meer tijd en de gezinsverhoudingen veranderden. Er was nood aan verbondenheid en die vaste concerten online brachten mensen samen. Er werden boodschappen gedeeld tijdens het concert en je voelde dat het deugd deed.»

Ondertussen is de fysieke release er via cd en vinyl en kan je ‘Mysterium' streamen via verschillende diensten. Had je ze stiekem niet nog langer willen uitstellen?

‘Nee, want dan loop je het risico dat je album als het ware verjaart, ook al weet je dat je het niet in optimale omstandigheden kan uitbrengen. Allerlei reacties maakten er me attent op dat er vraag naar was. Ik besefte dat ik een bescheiden bakje troost kon aanbieden. En ondertussen is de honger naar het spelen alleen maar groter geworden. Je hoort overal dat de verplichte lockdown en de beperking van sociale contacten de belevenis van een concert veel emotioneler en meer helend maakt. Er is een enorme nood aan afleiding en verstrooiing om die zure ‘isolementsappel' toch wat zoeter te maken.»

Toch even focussen op ‘Mysterium', een album waaruit een gezonde dosis ambitie spreekt en een verlangen om te vernieuwen.

«Moet ook wel wanneer je al zo lang concerten geeft. Ik schipperde tussen twee mogelijkheden. Een plaat die toegankelijker zou worden dan voorvanger ‘Spirit Control' of een album dat meer aansluiting zocht bij de jazz scene en mijn roots. Ik heb voor de tweede optie gekozen en heb daar heel veel plezier aan beleefd. Ik liep rond in een wereld die vertrouwd aanvoelde en dat kwam de inspiratie alleen maar ten goede zonder daarom op veilig te spelen.»

Leven we niet in een wereld waar alles eigenlijk veel te veel wordt uitgelegd? Een wereld waarin het mysterie door het rationele wordt ondergesneeuwd.

«Volledig meer akkoord. Alle feiten – vals of niet – zijn meteen binnen handbereik. Alsof alles meteen recht in het gezicht moet zijn. Ik ben op zoek naar de schoonheid van het onbekende en dat kan je nooit op een berekende manier tegenkomen. Ik voelde tijdens het schrijven die noodzaak en het verlangen om het mysterie te omarmen. Je overgeven aan de kracht van je kinderlijke naïviteit kan zo bevrijdend en verrijkend werken. ‘Mysterium' was dan ook een passende titel.»

Het album klinkt opvallend eenvoudig van opbouw, maar toch is het rijk en gelaagd. Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?

Foto C. van de Ven

«De nummers zijn tegelijkertijd complex en verrassend simpel. Ze hebben geen hoge drempel die enkel de doorgewinterde muziekkenner over de streep trekt. Wat niet wil zeggen dat ze vrijblijvend klinken want ik heb er echt wel mijn ziel en kennis ingestoken. Ik zocht ook naar een nieuw klankenpallet en dat heb ik verkregen door naast mezelf op piano enkel te werken met een contrabas, drie tenorsaxofoons, een trompet of bugel en een bastrombone. Het liet me toe om zowel groots, ‘agressief' als klein en zacht te klinken. Er staan geen drums op ‘Mysterium' en ik mis ze niet. Dit instrumentarium laat me ook toe om naast jazz klassieke invloeden op te zoeken. Ik kan hier met een heel andere dynamiek spelen en dat gegeven heb ik zo goed mogelijk proberen uit te werken. Je hoort hier een dynamisch septet aan het werk. Enkel ‘Enigma' heeft een overdub gekregen, al het andere is samen live ingespeeld.»

Hoe zie jij je toekomst momenteel?

«Heel concreet. Ik begin met reeks soloconcerten waarin ik in dialoog ga met het publiek en we samen als het ware een verhaal schrijven. Daarna ga ik dat al improviserend vertolken. Concerten rond ‘Mysterium' zullen de grillen van het virus moeten volgen. Eén ding is zeker; als je momenteel als muzikant niet flexibel bent, zit je pas echt in de problemen. En we hebben nu de mogelijkheid om stil te staan bij wat er echt telt in het leven. Als we dat vergeten is heel deze verwarrende en angstige periode voor niets geweest.»

‘Mysterium' is nu uit. Alle info over concerten vind je op www.jefneve.com.

Dirk Fryns