SOUNDCHECK. Joan As Police Woman blikt terug: "Elke keer als ik schrijf, voelt het als mijn eerste keer"

De 48-jarige vanuit New York opererende Joan Wasser heeft haar huidige act uitgekleed tot een vleugelpiano, gitaar en ritmebox. Bekende songs als 'I Defy' – het duet met Antony Hegarty van Antony & The Johnsons -, 'Honor Wishes', 'Human Condition', 'Christobel' of 'Start Of My Heart' worden live stijlvol uitgekleed tot de naakte essentie. Hopelijk speelt ze deze zomer op Dranouter net als in De Roma haar excellente cover van 'Kiss' die vanuit het hiernamaals zeker op een goedkeurende knik van Zijne Paarse Hoogheid kan rekenen. Op het verzamelalbum zelf staat een uitgebreide bloemlezing, inclusief 'Kiss' en een derde cd – die ook enkel als blauwe vinyl verkrijgbaar is – met BBC live-opnames waarop ze zowel solo als met band te horen is.

Wie de hele rit uitzit, kan alleen maar beamen dat je het talent hebt om beklijvende songs te schrijven binnen je uniek universum. In een rechtvaardige popwereld was je een superster.

Joan Wasser: "Wat dat ook mag betekenen. Ik doe al meer dan vijftien jaar mijn ding en geraak er mee weg. Ik verkoop nog steeds voldoende platen en doe voldoende concerten om rond te komen. Toegegeven, het is allemaal meer ingewikkeld geworden, maar met een gezonde dosis werklust en nog meer creativiteit kom je er wel mee weg."

De Belgische liedjesschrijver Lieven Tavernier vertelde me ooit dat je als artiest beter je eigen kleine tuin perfect kan onderhouden. Een te grote tuin wordt snel door onkruid overwoekerd en leidt alleen maar af.

"Wijze woorden en ik begrijp helemaal wat hij bedoelt. Ik kan tevreden terugblikken op wat ik al gedaan heb, zowel solo als een samenwerking met andere artiesten. Ik ben ook nooit bang geweest om ergens in te springen, ook al was het een wereld die niet meteen bij de mijne aansloot. Door de jaren heen heb ik ook steeds beter mijn eigen gevoelens leren begrijpen en de manier waarop ik ze in muziek en tekst kan omzetten. Door mijn eigen parcours uit te tekenen, kan ik rustig onderduiken in mijn creatieve bron wanneer de nood zich aandient."

Is elke plaat die je maakt dan een weloverwogen reflectie over je leven?

"Zeer zeker. Zo heb ik de songs voor mijn laatste studioalbum 'Damned Devotion' opgenomen tussen middernacht en zes uur 's morgens. En er zitten ook de naweeën in van de Women's March in 2017 in Washington, de dag na de inauguratie van Trump. Ik was erbij en hoorde de vrouwen 'My body, my choice' scanderen met meteen daarop de mannelijke repliek 'Her body, her choice'. Ik besloot het op te nemen en verwerkte dat in 'The Silence', het centrale nummer op dat album. En door zo te werken heeft die plaat een heel intiem en persoonlijk karakter. Alsof ik naast je zit terwijl je aan het luisteren bent. Dat is de luxe van onder de radar te werken. Je hoeft je niet te verantwoorden tegenover een masterplan dat dan nog vaak door anderen is uitgetekend. En je hoeft je ook niet af te vragen of de radio je songs wel zal spelen. Zeer bevrijdend. Er is veel veranderd in de muziekindustrie, maar het is wel een voordeel dat muziekliefhebbers zelf hun weg naar je nummers kunnen vinden."

Op deze driedelige verzamelaar valt het op hoe eclectisch je songs zijn. Wat is het geheim om jezelf blijvend te verrassen?

"Het is een combinatie van verschillende factoren. Ik heb een heel brede muzikale smaak: hiphop, pop, rock, synth music, jazz, wereldmuziek, folk... Ik sta ervoor open en laat het toe als ik voel dat het mijn eigen songs naar een ander niveau kan tillen. Maar het belangrijkste is het feit dat wanneer ik schrijf ik altijd het gevoel heb dat het de eerste keer is dat een song schrijf. Ik volg geen bepaalde formule, heb geen plan en geef me over aan wat er zich op dat moment aanbiedt. Ik geef de muziek de vrije teugels en zie wel waar ik uiteindelijk beland."

Je cover van 'Kiss' speelde je al tijdens je 'Damned Devotion Tour' en staat nu op 'Joanthology' naast een bloemlezing aan bekende songs en onbekend materiaal. Je hebt wel één nieuw nummer op deze verzamelaar gezet, 'What A World'. Waarom heeft dat nummer hier toch nog een plaats gekregen?

"Toen ik dat nummer schreef, verbleef ik in een huisje aan de oceaan en maakte ik lange strandwandelingen. Ik nam melodieën en tekstlijnen op terwijl ik wandelde. Vaak overstemde het geluid van de golven alles dat ik opnam. Die cyclus van woest water dat zich hard op het strand smijt en zich daarna weer langzaam terugtrekt in die oneindige oceaan is een mooie metafoor van het leven. Ik besefte dat de harde pijn die ik heb meegemaakt in mijn leven (ze was de vriendin van Jeff Buckley toen hij verdronk tijdens een zwempartij in de Mississippi in 1997, red.) deel uitmaakt van de grote vreugde die ik voel door het feit dat ik simpelweg besta en kan overleven in een complexe wereld. Ik ervaar momenten van droefheid, maar kan ze perfect onderbrengen in een groter geheel dat op schoonheid en dankbaarheid is gestoeld."

De tekst van 'What A World' is rauw en eerlijk. Heb je moeten wroeten om de woorden op papier te krijgen?

"Sommige lijnen waren best confronterend en grepen me bij de keel. Toen ik het nummer had opgenomen, heb ik het enkele keren live gespeeld en dan laten liggen. Maar door de jaren heen kreeg ik vaak de vraag om dat nummer te spelen. Daarom heb ik het herschreven en opnieuw opgenomen voor 'Joanthology'. De wilde vonken van het eerste uur bleven intact, maar werden aangevuld met een gevoel van verlangen en psychische stabiliteit of kalmte. Een mens wordt nu eenmaal wijzer met de jaren. Maar verwar dat zeker niet met berusting. Ik blijf met een open geest en jong gemoed naar de wereld kijken."

Dirk Fryns

‘Joanthology' is uit bij PIAS. Joan As Police Woman staat op zaterdag 3 augustus op Dranouter Festival.