Steven Van Gucht: "Mensen mogen niet klagen als ze tien dagen thuis moeten blijven"

Ondanks de clandestiene lockdownfeesten en massabetogingen blijven de coronacijfers de goede richting uitgaan. Beter dan verwacht, want er werd gevreesd dat dergelijke groepsbijeenkomsten het virus terug zouden aanwakkeren. “Het rare met dit virus is dat het merendeel van de besmette mensen niet zo besmettelijk is: zo'n 10 procent is verantwoordelijk voor 80 procent van de nieuwe infecties. Als zo iemand in korte tijd veel contacten heeft, wordt hij een superverspreider. Als je dan niet snel ingrijpt, verdubbelt het aantal besmettingen om de zoveel dagen. Een clandestien dansfeest kan dus leiden tot tientallen besmettingen, maar je kunt ook geluk hebben. En we hebben geluk gehad, zo blijkt nu”, vertelt Steven Van Gucht in Humo.

Inschattingsfouten

Toch had een krachtdadigere aanpak in het begin van de uitbraak wellicht meer leed kunnen voorkomen. De 43-jarige viroloog beseft dat er inschattingsfouten gemaakt zijn. “We hadden in februari breder moeten testen: dan zouden we ook de mensen opgespoord hebben die al vóór de krokusvakantie besmet waren. Erika Vlieghe, Marc Van Ranst en ik hebben daarvoor gepleit, maar het tegenargument luidde dat de griep in het land was: dan hadden we bijna 10 procent van de bevolking moeten testen. De coronatest was er pas in januari, en toen was de capaciteit beperkt. We konden enkele honderden tests per dag doen, maar zelfs dat is niet gebeurd: je moest koorts hebben, hoesten én uit Hubei komen, een Chinese regio die eind januari al afgesloten was. Maar we vermoedden dat het virus via andere wegen zou binnenkomen, en niet uit de acute brandhaarden”, klinkt het.

Nieuwe lockdown

Voorlopig moeten we voorzichtig blijven, want niemand zit te wachten op een nieuwe lockdown. Of komt die er sowieso niet? “We zijn beter voorbereid. Maar we zullen véél moeten testen. En mensen mogen niet klagen als ze tien dagen thuis moeten blijven. Hoe dan ook zou een nieuwe lockdown zéér moeilijk te verkopen zijn”, legt hij uit.

Iedereen vaccineren

Het blijft dus wachten op een vaccin. Dat zou er volgens Van Gucht begin volgend jaar moeten zijn. “Ik denk dat we in de loop van volgend voorjaar kunnen beginnen te vaccineren. Het spreekt voor zich dat we eerst de risicogroepen en zorgverleners inenten, en daarna de rest. Uiteindelijk zullen we wellicht iedereen vaccineren. Ook bij gezonde, jonge mensen kunnen de longen er onder de microscoop als appelmoes uitzien”, benadrukt hij.

Machtsstrijd om vaccin

Eens het vaccin er is, kan er plots weer veel meer. Gaan we en masse de Rode Duivels zelfs kunnen aanmoedigen tijdens het EK in 2021? “Misschien wel, hoor. De farmagiganten boeken snel vooruitgang, en meer dan één vaccin zal doeltreffend en veilig zijn. En in België kunnen wij met ons fijnmazige netwerk van huisartsen héél snel de bevolking vaccineren. Nu al wordt 20 tot 30 procent van de bevolking in enkele weken tijd ingeënt tegen de griep. België oefent nu druk uit bij de Europese Commissie om de verdeling op Europees niveau te organiseren, anders zullen we een potje armworstelen tussen de lidstaten zien, en dat zou niet fraai zijn. In zo'n machtsstrijd delf je als klein land het onderspit. Stel je voor dat Duitsland zijn hele bevolking kan vaccineren en er bij ons nog senioren sterven omdat wij geen vaccins hebben: dat mag niet gebeuren”, besluit hij.