STUDY. "Ook ouders met een beperking kunnen een kind opvoeden"
Dat mensen met een licht verstandelijke beperking ook kinderen krijgen, stuit bij sommige mensen op onbegrip. Kunnen ze dat wel aan?
Toch is het IQ niet allesbepalend voor succesvol ouderschap, zo stelt Daphne de Kam in haar masterproef : "Uit wetenschappelijk onderzoek is al meermaals gebleken dat mensen met een licht verstandelijke beperking, met de juiste begeleiding, in staat zijn om een succesvolle opvoeding af te ronden. Armoede, sociale uitsluiting en een gebrek aan begeleiding zijn factoren die een veel grotere bedreiging vormen voor de opvoeding."
Toen ze aan haar masterproef begon, was Daphne al enkele jaren aan de slag als begeleider van gezinnen met een verstandelijke beperking. "Ouderavonden, doktersbezoeken, aanmelden voor de zwemles: het zijn soms moeilijke opgaven. Ik begeleid de ouders met alle aspecten van het leven waar ze moeite mee hebben, van problemen met de kinderen tot administratie."
Kwetsbaar
Voor haar thesis ontwikkelde ze een uitgebreide online cursus, waarin ze toont hoe je ouders met een licht verstandelijke beperking kan herkennen, benaderen en op een toegankelijke wijze met hen kan communiceren. Toen ze begon, was het voor haar meteen duidelijk dat de ouders centraal moesten staan.
Elf ouders met een licht verstandelijke beperking werkten uiteindelijk mee. Van bij het begin werden ze betrokken bij de inhoud en ook achteraf werd hun mening gevraagd. Doorheen de e-learning komen ze aan het woord in verschillende video's. Dankzij deze getuigenissen valt op hoe divers deze groep is: zo lichten sommige ouders hun gesprekspartner meteen in over hun beperking, als de conversatie wat moeilijk verloopt. "Ik zeg dan gewoon dat mijn hersenen niet zo goed werken en dat ik een verstandelijke beperking heb."
Anderen zijn terughoudender. Angst voor onbegrip en misbruik blijkt een grote drempel om open te zijn over hun beperking en helaas is dit vaak een terechte angst. "Eigenlijk zijn dit vooral heel kwetsbare ouders, die vaak veel bagage met zich meedragen", zo vertelt gedragskundige Cokkie Nelen in één van de video's.
Juist omdat deze ouders er niet gemakkelijk voor uitkomen, besteedt Daphne in haar cursus aandacht aan hoe je iemand met een licht verstandelijke beperking kan herkennen. Voor veel hulpverleners is dit immers een grote uitdaging: "Vaak kan je hele gesprekken voeren met deze mensen, zonder dat je in de gaten hebt dat ze er niets van begrijpen."
Hoe kan je dat vermijden? "Door vragen te stellen en je boodschap op te splitsen in overzichtelijke stappen. En je hoeft je trouwens niet te beperken tot praten alleen: je kan ook iets voordoen of je boodschap visueel duidelijk maken met een video of een tekening. Maar waak er vooral over dat je mensen niet gaat overschatten."
Leraar tot wijkagent
De cursus van Daphne is gratis te volgen en bevat heel wat interactieve elementen en videogetuigenissen van ouders en professionals. Ze hoopt dat ze zoveel mogelijk mensen kan bereiken: "Van leraar, huisarts tot wijkagent: iedere professional komt wel eens in aanraking met ouders met een licht verstandelijke beperking. Of misschien heeft iemand een kennis of een familielid die zo'n beperking heeft. Het zou mooi zijn als ook deze ouders aansluiting vinden in onze maatschappij."
Meer info over de gratis cursus van Daphne de Kam vind je hier.
Studeer je dit jaar af en verdient jouw thesis ook meer aandacht? Doe mee aan de Vlaamse Scriptieprijs: je maakt kans op een publicatie in Metro en prijzen tot 2.500 euro. Alle info: scriptieprijs.be