“Temperatuur kan hier fors gaan dalen door veranderende golfstroom”

Alles heeft te maken met de Beaufortgyre, een ringvormige zeestroom ten noorden van Canada en Alaska. Daar verzamelt de stroming zoet water uit gletsjers, rivieren en neerslag. Dit zoete water beschermt het zee-ijs voor het zoute water, waardoor het sneller zou smelten, en houdt het noorden van de planeet koud.

De Beaufortgyre.

Maar door klimaatverandering smelt het ijs sneller, waardoor de golfstroom ongebruikelijk grote hoeveelheden zoet water heeft opgepikt. Daardoor beweegt het water sneller en turbulenter.

Lake Michigan

Sinds de jaren negentig heeft de gyre een hoeveelheid zoet water verzameld waar je twee keer Lake Michigan mee kan vullen.  De nieuwe studie, die in Nature Communications verscheen, ontdekte dat de toename van zoet water wordt veroorzaakt door het verlies aan zee-ijs in de zomer en de herfst. De afname van het ijs in de zomer heeft de gesmolten zee veel meer blootgesteld aan de wind. Daardoor ging de gyre sneller draaien en zo werd het zoete water meegenomen in de stroom.

Aanhoudende westenwind heeft er verder voor gezorgd dat de ringvormige stroom al twintig jaar in één richting beweegt, waardoor de snelheid en de omvang van de stroom toe konden nemen en zoet water niet uit de Arctische Oceaan weg kon. Normaal gesproken verandert deze wind iedere vijf tot zeven jaar van richting. Als de windrichting verandert dan zorgt die ervoor dat de stroom omdraait. Het verzamelde water zou dan in één keer vrijkomen.

Atlantische Oceaan

"Als de Beaufortgyre het overtollige zoete water in de Atlantische Oceaan zou lozen dan zou daardoor de circulatie kunnen vertragen en dat heeft implicaties voor het hele noordelijk halfrond en vooral voor West-Europa", zegt hoofdonderzoeker Tom Armitage van NASA.

Het zou een groot effect hebben op een andere belangrijke golfstroom die de Atlantic meridional overturning circulation (AMOC) wordt genoemd. Dit systeem zorgt voor het milde klimaat van West-Europa door een noordwaartse warme zoutwaterstroom in de bovenste lagen van de oceaan en een zuidwaartse stroom van dieper, kouder water.

Klimaatverandering

De wetenschappers stellen dat de resultaten "de delicate balans onthullen tussen wind en oceaan nu het zee-ijs smelt door klimaatverandering". "Wat deze studie vooral aantoont is dat het verlies aan zee-ijs grote gevolgen heeft voor ons klimaatsysteem en dat we die nog lang niet allemaal kennen", aldus nog Armitage.