Turken bepalen zondag de toekomst van hun land in referendum

Waarover wordt er gestemd?

De Turken moeten in het stemhokje ja of nee antwoorden op de vraag op de grondwet gewijzigd mag worden. Die bestaat al sinds de staatsgreep van 1980 en is volgens de overheid aan vernieuwing toe. Wanneer het ja-kamp het haalt, zal het land van een parlementair naar een presidentieel systeem gaan. Daarmee zal president Erdogan meer macht krijgen en kan hij ook langer aan de macht blijven. Want als de voorstanders aan het langste eind trekken, gaat het nieuwe systeem in vanaf de presidentsverkiezingen van 2019. De winnaar van die verkiezingen zal dan maximaal twee ambtstermijnen van vijf jaar kunnen uitzitten. Met wat geluk kan Erdogan dan nog tot 2029 aan het roer staan. Volgens sommigen zou hij zelfs onbeperkt kunnen aanblijven als president.

Waarom stemmen mensen ja?

Volgens de voorstanders zal Turkije met een presidentieel systeem een stuk stabieler worden, waardoor het land ook economisch en internationaal sterker in zijn schoenen zal staan. Zo zullen er geen coalities gevormd moeten worden, die in het verleden vaak de oorzaak van de instabiliteit waren.

Wat vindt het nee-kamp?

Tegenstanders vrezen dat Erdogan met het nieuwe systeem van Turkije een dictatuur wil maken. Zij hebben het in de aanloop naar het referendum zwaar te verduren. Volgens de voorzitter van de verkiezingswaarnemingsmissie van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) Michael Link worden ze zwaar gehinderd in hun verkiezingscampagne. Heel wat nee-stemmers en Erdogan-critici zitten in de gevangenis, waaronder tientallen parlementsleden. Daarnaast worden kritische media monddood gemaakt. Sinds juli zijn al 158 media gesloten, zitten duizenden journalisten zonder werk en zijn talrijke journalisten opgesloten in de gevangenis.

Hoe wordt er vanuit internationale hoek gereageerd?

Het nee-kamp kan rekenen op buitenlandse steun. Zo schreef de raad van Europa in een rapport nog dat de scheiding tussen de wetgevende en de uitvoerende macht onder de nieuwe grondwet zwaar onder druk zou komen te staan. Er zit al langer een haar in de boter tussen Europa en Turkije. Enkele landen als Duitsland en Nederland verboden Turkse ministers campagne te komen voeren in hun land. Erdogan haalde daarom verschillende keren uit naar het "nazistische" Europa.