Zet bijen vandaag in de bloemetjes!
Vandaag is het "Don't step on a bee day". De dag is een bedenksel van Thomas en Ruth Roy. Zij hebben een tachtigtal eigenzinnige feestdagen om het leven en zijn vele spontane momenten te vieren. De bedoeling was oorspronkelijk om mensen te laten weten dat je vanaf vandaag kans maakt om gestoken te worden door een bij als je blootsvoets rondloopt, maar de dag lijkt stilletjes aan een andere betekenis te krijgen.
10 juli lijkt de dag te worden waarop we stilstaan bij het belang van bijen. De harige insecten zijn vooral bekend voor hun productie van honing, maar ze maken een essentieel deel uit van de wereldorde. Zo zijn bijen onder andere verantwoordelijk voor het bestuiven van appels, ajuinen, pompoenen en gewassen die gebruikt worden om vee te voederen. Een derde van al ons voedsel is afhankelijk van het werk van bijen. De economische waarde van alle gewassen die door bijen bestoven worden, wordt geraamd op maar liefst 237 miljard euro. Zonder bijen zouden al die planten waarschijnlijk verdwijnen, wat de mensheid in de problemen zou brengen.
Het slechte nieuws is dat de bijenpopulatie wereldwijd fel aan het afnemen is. In 1988 waren er nog vijf miljoen bijenkorven in de VS, vandaag de dag is dat aantal gehalveerd. Ook in Europa gaat het niet goed met de bij. De boosdoener blijkt colony collapse disorder, ofwel de bijenverdwijnziekte, waarbij plots hele bijenkolonies uitsterven. De exacte oorzaak van bijenverdwijnziekte is niet geweten, maar er zijn een aantal factoren die een rol spelen. Het bovenstaande filmpje haalt er twee aan: parasieten en pesticiden.
Twee soorten parasieten vallen bijen erg lastig de laatste tijd. De Acarapis Woodi is een parasiet die zich nestelt in de luchtpijp van bijen. Daar voedt de parasiet zich met de lichaamsvloeistoffen van de bij, waardoor het insect verzwakt. De andere parasiet, Varroa destructor, legt haar eitjes in de broedcel van bijen. In de broedcel voeden deze mijten zich met de pop van de bij, tot die uiteindelijk verzwakt ontpopt. De varroamijt kan bovendien schadelijke virussen overdragen.
Deze parasieten zijn echter niet genoeg om de massale bijensterfte te verklaren. Het gebruik van neonicotinoïden, een soort pesticide die het zenuwstelsel van insecten aanvalt, heeft ook een aandeel in de plotse bijensterfte. Grote hoeveelheden neonicotinoïden zorgen voor verlamming of zelfs sterfte bij bijen. In 2013 besloot de Europese Unie drie soorten neonicotinoïden twee jaar te verbieden.
Maar hoe kan jij de bijen in de bloemetjes zetten? Iedereen die een tuintje heeft kan bijdragen. Zo gaf de Nederlandse Bijenhoudersvereniging advies voor een pakket bloembollen die uitermate geschikt zijn voor onze zwart-gele vrienden. De krokus, de Bulgaarse ui en de sneeuwroem bieden een feestmaal aan nectar en stuifmeel tijdens de lente. Natuurpunt heeft ook een heleboel tips om een handje toe te steken. Een kruidentuintje met lavendel, salie en marjolein is bijvoorbeeld ook een waar paradijs voor bijen!
Bron: Buzzfeed