Zo vier je een ecologische kerst
1. Natuurlijke vs. artificiële kerstboom
De klimaatimpact van een artificiële kerstboom van ongeveer 2 meter hoog ligt tussen 20 en 50 kg CO2. Het grootste deel van de uitstoot komt van de gebruikte grondstoffen (plastic en staal) en het productieproces, maar ook van het transport van de fabriek, die zich vaak in China bevindt, tot bij de consument.
Foto Unsplash
Voor een natuurlijke kerstboom liggen de cijfers tussen -3 en 5 kg CO2. Een negatief cijfer is mogelijk omdat de boom tijdens het groeien CO2 opneemt, namelijk zo'n dikke 10 kg. De rest van de uitstoot hangt af van wat er daarna met de boom gebeurt. Het grootste deel van deze uitstoot is afhankelijk van het transport van de koper naar huis en het verwerkingsproces van de boom na de feestdagen. Als de natuurlijke kerstboom verbrand wordt, dan komt de 10 kilogram opgeslagen CO2 terug in de atmosfeer terecht. Als je de kerstboom echter terug plant, dan blijft de CO2 opgeslagen. Plant je de kerstboom na gebruik, en rij je minder van dan 65 kilometer om je kerstboom op te halen, dan heeft een kerstboom dus een positieve impact hebben op het klimaat !
In het algemeen geval bepaalt het aantal jaren dat een artificiële kerstboom uiteindelijk gebruikt zal worden welke boom het beste is voor het klimaat. Afhankelijk van het type artificiële kerstboom en de afstand die je aflegt om je natuurlijke boom elk jaar te halen wordt een artificiële kerstboom beter voor het klimaat als je hem ergens tussen de 10 en 20 jaar gebruikt. Maar de lokale kerstboom die je terug plant met een positieve impact op het klimaat zal een artificiële kerstboom nooit kunnen kloppen.
Neem dus een kerstboom mét wortels die je achteraf terug kan planten. Op die manier blijft de CO2 die de boom uit de atmosfeer heeft gehaald opgeslagen in de boom. Koop je boom ook lokaal of spreek met de buren af om ook hun boom in één keer mee te brengen, zo moet de afstand maar een keer worden afgelegd. Als je toch een artificiële kerstboom koopt, koop er dan een van goede kwaliteit die vele jaren meegaat.
2. Duurzame kerstdecoratie
LED-verlichting vs. klassieke verlichting
Sinds 2012 is de verkoop van klassieke gloeilampen in Europa verboden, met uitzondering van… jawel, kerstverlichting. Je kan dus nog perfect klassieke gloeilampen vinden als kerstverlichting. Let daarmee op, want een set aan gloeilampen voor in de tuin of de kerstboom zit je snel aan een 17 kWh elektriciteitsverbruik voor de kerstperiode, dus zo'n 3,5 kg CO2 per lichtslinger. Voor LED verlichting is het verbruik veel lager. De meeste LED kerstlichtjes verbruiken met veel moeite amper 1 kWh tijdens de kerstperiode, oftewel 0,2 kg CO2.
Natuurlijke vs. plastic decoratie
De typische kerstballen werden oorspronkelijk met de hand gemaakt uit glas. Er zijn vooral in China en Polen nog veel ambachtslieden die de glazen kerstballen met de hand blazen uit glas. Tegenwoordig worden de kerstballen omwille van de breekbaarheid echter meestal gemaakt uit kunststof. Een kunststof kerstbal weegt tussen de 20 en 40 gram. Als je er zo'n 20 in je boom hebt hangen, dan vertegenwoordigt dat zo'n 2-4 kg CO2 (een ritje van 13 à 26 kilometer met de wagen).
Foto Unsplash
Als je op zoek gaat naar decoratie, is plastic vermijden een eerste actie die je kan ondernemen. De vele versieringen uit plastic bij kerstmis kunnen makkelijk vervangen worden door een duurzaam alternatief. Kies natuurlijke producten, producten in hout, of maak je eigen versiering. Dit is niet alleen een geweldige manier om de hoeveelheid plastic en verpakking die je koopt te verminderen, maar het is ook een perfect excuus om samen met het gezin buiten wat tijd door te brengen. Zoek naar hulst, klimop, kastanjes, dennenappels, kleine takjes en ga aan de slag met touw om hiervan boomversieringen of tafeldecoraties te maken. Je kan deze ook gebruiken voor kransen of zelfs taartdecoraties. Op die manier bespaar je natuurlijk de volledige hoeveelheid CO2.
Een andere optie is natuurlijk om tweedehands kerstballen aan te kopen of de nieuw aangekochte zo lang mogelijk te gebruiken. Elk jaar langer gebruik is wel 2 à 4 kg CO2 bespaard.
3. Duurzaam kerstdiner
Wil je dit jaar een meer ecologisch kerstmaal klaarmaken? Als je graag vlees klaarmaakt, geef dan de voorkeur aan kip of konijn in plaats van rund of lamsvlees, dat de uitstoot per maaltijd zou verdubbelen. Indien je de keuze maakt om helemaal vegetarisch te koken, dan zou je uitstoot slechts 0,51 kg CO2 per maaltijd zijn. Indien we de vergelijking maken tussen een klassiek kerstdiner met lamsvlees voor 20 personen en een compleet vegetarisch diner, komt dit neer op een vermeden uitstoot van 39 kg CO2. Hiervoor kan je een uitstap maken met de auto van Brussel naar de zee en terug.
Foto Unsplash
Naast de keuze van het vlees, kan je ook letten op de verhouding tussen groenten en vlees. Een grotere portie groenten ten opzichte van vlees, kan je uitstoot per maaltijd halveren. Daarnaast is het steeds beter om te kiezen voor lokale én seizoensgebonden groenten en fruit in plaats van geïmporteerde groenten en fruit. Seizoensgroenten lokaal kopen, geeft een vermeden uitstoot van ongeveer 1,4 kg CO2 per persoon.