DOSSIER NUCLEAIR RISICO: “Voor een voedseltekort moeten we niet vrezen”
Philippe Houdart - FAVV
Nu we de gezondheidsrisico's van radioactiviteit kennen, verdiepen we ons in de impact op ons voedsel. Philippe Houdart van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen geeft uitleg.
Wat zijn de risico's van radioactieve stoffen op de voedselveiligheid?
“Wat veel mensen niet weten, is dat ons voedsel altijd een beetje radioactief is. Tegen deze natuurlijke vorm van radioactiviteit kunnen we ons perfect beschermen. Natuurlijk mag het voedsel de opgelegde norm niet overschrijden, maar bij een nucleair ongeval kan dat wel het geval zijn. De radioactieve elementen die dan vrijkomen, kunnen immers naast onszelf ook gewassen en dieren besmetten. Wanneer we besmet voedsel eten, kan dit het risico op kanker op lange termijn verhogen.”
Welke maatregels worden genomen tijdens een nucleair ongeval?
“De zones waar we extra aandacht aan moeten besteden, liggen rond de nucleaire sites. De eerste maatregel die de overheid neemt, is alle landbouwers verwittigen. Zo kunnen ze tijdig hun dieren van de weide halen en op stal zetten, voor de radioactieve wolk passeert. Daarnaast moet ook het ventilatiesysteem van de stallen stilgelegd worden, zodat er geen radioactieve deeltjes aangezogen worden.
Ook gewassen in serres en voer en waterputten voor vee zijn gemakkelijk te vrijwaren door ze goed af te schermen. Gewassen in open lucht zijn lastiger. We kunnen eventueel het advies geven om zo snel mogelijk te oogsten, maar dan moet het net het juiste seizoen zijn en vaak is er gewoon te weinig tijd.
Veel hangt ook af van de aard van het ongeval. Welke radioactieve stoffen zweven er door de lucht? Hoe snel blaast de wind ze over het land? Bij regenweer dalen de deeltjes sneller en krijgen we te maken met een grotere besmetting.
Wanneer de radioactieve wolk voorbij getrokken is, evalueren we de voedselveiligheid. Gebieden worden afgebakend en meetploegen doen hun werk. Zolang de grond of de gewassen te radioactief zijn, is het voedsel niet veilig voor consumptie en mag het niet op de markt komen. De radioactiviteit verdwijnt vanzelf, maar afhankelijk van de aard van de besmetting kan dit van enkele uren tot meerdere maanden duren. De controles zijn vaak dus een project van lange adem, en dat is vooral vervelend voor de landbouwers die niet kunnen verkopen. De consument zelf zal nooit een voedseltekort voelen, aangezien we voldoende producten kunnen importeren.”
Wat kan de consument doen?
“De maatregels die we opleggen voor de verkoop van voedsel, gelden evengoed voor je eigen moestuin en scharrelkippen, al kunnen we burgers niet verplichten ze te volgen. Woon je in besmet gebied, laat de groenten uit eigen tuin dan ook links liggen en volg het advies van de overheid.”
Wil je meer weten over het nucleair risico en over wat jij kan doen bij een nucleair ongeval? Kom het te weten op www.nucleairrisico.be
