Hoe virtuele realiteit van sciencefiction naar een feitelijke werkelijkheid gaat
De technologische vooruitgang is niet te stuiten. Elke dag verschijnen er tegenwoordig nieuwe snufjes of worden indrukwekkende innovaties wereldkundig gemaakt. Zo lijkt ook de doorbraak van Virtual Reality steeds waarschijnlijker. Geen betere manier om te zien waar we vandaag de dag staan op technologisch vlak dan een bezoekje aan een virtuele wereld. Toch is het idee erachter ouder dan je zou denken. Dankzij Samsung Discover kan je de lange reis die VR al heeft afgelegd ontdekken.
Het prille begin
Het idee van een wereld die enkel digitaal bestaat stamt uit de jaren 50. In ‘Pygmalion's Spectacles' speelt sciencefictionschrijver Stanley Grauman Weinbaum met het idee. Het verhaal, dat na zijn dood gepubliceerd werd, gaat over een speciale bril die het mogelijk maakt om een fantasiewereld te betreden en die de grenzen met de werkelijkheid doet vervagen. De bril is het bedenksel van een gekke wetenschapper, want om te denken dat zoiets daadwerkelijk kan bestaan moest je toen daadwerkelijk geschift zijn.
Een decennium later komt virtuele realiteit echter een stap dichter bij de werkelijkheid. Morton Heilig ontwerp in 1962 immers de Sensorama, een unieke machine waarbij alle zintuigen betrokken worden bij het kijken van een film. Hij maakte vijf korte films, die dankzij ingebouwde ventilatoren, geurverspreiders, stereospeakers en 3D-beelden van het apparaat een unieke ervaring opleveren. Jammer genoeg voor Heilig vindt hij niet voldoende interesse om het project op grote schaal uit te werken. De machine werkt vandaag nog steeds en blijft, ondanks de achterhaalde technologie, een knap staaltje ingenuïteit.
Het fictieve hoogtepunt
Het sciencefictiongenre wint doorheen de jaren steeds meer aan populariteit, met een hoogtepunt in de ‘jaren 80 dankzij filmreeksen als ‘Star Wars' en ‘Star Trek'. Het idee van een virtuele realiteit steekt dan ook steeds vaker de kop op. Zo zie je in ‘Star Trek' de Holodecks, kamers die moeiteloos elke vorm kan aannemen. Daarnaast krijg je ook films als ‘Tron' en “The Lawnmower Man' waarbij de grenzen tussen de werkelijke wereld en een virtuele omgeving stilaan vervagen.
Naarmate de fictie rond VR toeneemt, verzinnen futuristische denkers ook steeds meer praktische toepassingen voor de technologie. Onder andere het oefenen van ingewikkelde operaties of het inrichten van een huis dat nog niet gebouwd is wordt geopperd. Het blijft voorlopig echter bij dromen, ideeën en prototypes, aangezien de technologie er nog niet klaar voor was.
Eerste stappen
Begin jaren 90 zet de technologie zijn eerste stappen, vaak als ruwe simulaties met prototypes om investeerders te lokken. Het Engelse bedrijf Division had bijvoorbeeld vijfentwintig jaar geleden al een VR-bril die gebruikt kon worden in combinatie met een handschoen om objecten in een digitale omgeving te manipuleren. In het onderstaande filmpje (uit 1991!) krijg je een demonstratie van een primitieve vorm van virtual reality. Als je weet dat de computer op dat moment nog niet ingeburgerd is, is de technologie behoorlijk indrukwekkend voor zijn tijd.
Doorbraak
Momenteel staat virtual reality aan de vooravond van een definitieve doorbraak. Technisch gezien staat er niets meer in de weg en wereldwijd schieten VR-projecten als paddenstoelen uit de grond. Zo kan je dankzij VR de wereld ontdekken vanuit je Marriott hotelkamer, kan je de Amsterdamse metrotunnels verkennen zonder in de duisternis te treden of een modeshow van Tommy Hilfiger meemaken vanop de eerste rij. Allemaal leuk en wel, maar VR-brillen zoals die van Samsung zullen ook tal van praktische toepassingen hebben. Zo kan een chirurg operaties oefenen op een virtueel lichaam of kan de bril helpen om eetstoornissen te verhelpen. De mogelijkheden lijken eindeloos!