Zes films die de wonderen van ruimtereizen tonen

Het heelal is ongelofelijk groot en er zijn nog miljoenen planeten en sterrenstelsels waar de mensheid helemaal niets van weet. Met ruimtereizen pogen we iets dichterbij de rest van het universum te komen, maar jammer genoeg zijn die voorlopig enkel weggelegd voor een beperkt groepje ruimtevaarders. Gelukkig kan de doorsnee persoon ook een, vaak ingebeeld, stukje van het universum ontdekken dankzij de magie van het grote scherm. Wij sommen hieronder zes films op die je de ruimte tonen terwijl jij lekker in de zetel zit.

2001: A Space Odyssey

Dit meesterwerk van Stanley Kubrick uit 1968 is een mijlpaal in de filmgeschiedenis. 2001: A Space Odyssey pionierde tal van special effects en had een erg belangrijke invloed op het sciencefictiongenre. Regisseurs als Steven Spielberg en George Lucas haalden aan dat 2001 een bepalende impact had op hun werk en vaak wordt ook gezegd dat de film de deuren opende voor sci-fiblockbusters als Alien en Blade Runner.

2001: A Space Odyssey gaat over evolutie. De film start bij mensapen die een monoliet ontdekken en daar de eerste tekenen van menselijke intelligentie lijken te krijgen. Na een sprong in de tijd van vier miljoen jaar ontdekt de mensheid opnieuw een monoliet op de maan. Die leidt hen naar Jupiter, waar nog een derde monoliet een psychedelische reis door tijd en ruimte inluidt.

Kubrick zelf weigerde altijd uitleg te geven bij 2001. Hij hoopte dat het publiek er hun eigen interpretaties aan zou geven en zelf op zoek zou gaan naar de filosofische en symbolische betekenis van de film.

Interstellar

Bijna vijftig jaar later resoneert 2001: A Space Odyssey nog steeds in andere films. Een bewijs daarvan is Interstellar, de kaskraker van Christopher Nolan. De mensheid wordt geforceerd zich aan te passen omdat een plantenziekte stilletjes aan alle aardse gewassen vernietigt. De volgende stap in de menselijke evolutie lijkt dus naar een andere planeet te verhuizen. Onderzoekers van NASA hebben aan de andere kant van een wormgat drie potentiële planeten gevonden, waarvan minstens één het voorbestaan van de mens zou moeten garanderen.

Voordat Christopher Nolan begon met filmen, verrichtte theorethisch fysicus Kip Thorne heel wat wetenschappelijk werk. Nolan wou immers een accurate, of minstens plausible, weergave van fenomenen als zwarte gaten en wormgaten. Thorne werkte nauw samen met het specialeffectsteam, wat er uiteindelijk voor zorgde dat de film visueel niet enkel adembenemend is, maar ook grotendeels wetenschappelijk correct is. Net als 2001 won Interstellar de Oscar voor voor Beste Visuele Effecten.

Apollo 13

Bovenstaande films zijn fictie, maar de mensheid heeft de laatste vijftig jaar natuurlijk ook heel wat stappen vooruit gezet in de ruimtevaart. Zo slaagden de ruimtemissies Apollo 11 en Apollo 12, waardoor in 1969 vier mensen voet hadden gezet op de maan.

Apollo 13 had in 1970 diezelfde bedoeling maar twee dagen na lancering ontplofte een zuurstoftank, waarna commandant Jim Lovell de bekende woorden “Houston, we've had a problem” uitsprak. Door de ontploffing was er geen zuurstof, water of energie meer op de Apollo 13 en kon de raketmotor niet meer gebruikt worden. Gelukkig kregen de astronauten dankzij de maanlander Aquarius, die nog niet losgekoppeld was, elektriciteit, water en zuurstof. Na een baan rond de maan slaagde de Apollo 13 erin om veilig terug te keren naar de aarde.

In 1995 bracht Ron Howard het verhaal van de Apollo 13 naar het grote scherm met een gelijknamige film, waarin Tom Hanks, Kevin Bacon en Bill Paxton in het astronautenpak kropen. Apollo 13 werd goed onthaald en op een aantal details na biedt de film een accurate weergave van de mislukte ruimtemissie.

Gravity

Wie mislukte ruimtemissies en sterrencast zegt, komt na Apollo 13 bij Gravity. Tijdens herstellingen aan de ruimteteleschoop Hubble komen astronauten Matt Kowalski (George Clooney) en Ryan Stone (Sandra Bullock) in de problemen.

De Russen hadden besloten om een in onbruik geraakte satelliet uit de ruimte te schieten met een raket, waardoor een heleboel brokstukken in een baan rond de aarde belanden. Die brokstukken creëeren bovendien nog meer brokstukken, doordat ze inslaan op andere satellieten. De Explorer, het ruimteveer van Stone en Kowalski lijdt ook ernstige schade, waardoor de terugkeer naar de aarde geen sinecure is.

Gravity werd enorm goed onthaald. Uiteindelijk sleepte dit ruimtedrama maar liefst zeven Oscars in de wacht, waaronder die voor Beste Visuele Effecten en en Beste Regisseur.

Star Trek: First Contact

2001, Interstellar en Gravity zijn voorbeelden van harde sciencefiction, een subgenre waarbij wetenschappelijke details en zorgvuldigheid erg belangrijk zijn. Vaak worden enkel zaken getoond die volgens exacte wetenschappen mogelijk zijn. Sneller dan het licht reizen is bijvoorbeeld uitgesloten.

Zachte sciencefiction zal zich eerder toeleggen op niet-exacte wetenschappen, zoals linguïstiek of politiek. Een prima voorbeeld daarvan is Star Trek: First Contact. De bijhorende tv-reeks en de andere films zijn ook zachte sciencefiction, maar First Contact krijgt hier de voorkeur omdat het een versie toont van de eerste stappen in de menselijke verkenning van het universum en het eerste contact met buitenaards leven.

Na een gevecht met de Borg moet de crew van de Enterprise terugkeren in de tijd, naar 4 april 2063, de dag voordat het eerste contact tussen mensen en Vulcans gelegd werd. De Borg proberen het eerst contact te voorkomen, zodat de Verenigde Federatie  van Planeten nooit zal bestaan. Met hulp van Captain Picard en de zijne slaagt de eerste Warp-vlucht toch en het eerste intergalactische contact tussen de mensheid en de Vulcans wordt gelegd.

The Hitchhiker's Guide to the Galaxy

Dat ruimterereizen ook een knotsgekke aangelegenheid kunnen zijn bewijst The Hitchhiker's Guide to the Galaxy. De film is gebaseerd op het gelijknamige boek van Douglas Adams en brengt het verhaal van Arthur Dent, wiens huis plots wordt gesloopt om plaats te maken voor een snelweg.

Wanneer hij zijn verdriet gaat verdrinken met vriend Ford Prefect, vertelt Ford dat hij een buitenaards wezen is en dat de aarde binnenkort gesloopt wordt voor een intergalactische snelweg. Wanneer de Vogon arriveren om de aarde te vernietigen, ontsnappen Arthur en Ford door zich te verstoppen in een Vogonruimteschip. Wanneer ze betrapt worden, worden ze gedwongen naar Vogonpoëzie te luisteren.

Dat is nog maar het begin van een bizar kosmisch avontuur, waar handdoeken essentieel zijn voor ruimtereizigers en 42 het antwoord is op de ultieme vraag over het Leven, het Universum, en Alles.

Wie nieuwsgierig is naar een zwart gat of de zoektocht naar een levensvatbare planeet, kan vanaf nu de dvd of Blu-ray van Interstellar in huis halen.