Waarom een zwembril geen overbodige luxe is
Als de temperaturen oplopen en de zomer voor de deur staat, ga je al snel aan zwemmen denken. Een zwembroek of badpak maken steevast de reis mee naar het water. Maar neem je ook standaard een zwembril mee? «Dat doe je beter wel!», antwoordt Amy Landau (Odisee) na haar bachelorproefonderzoek.
Als je aan een openbaar zwembad denkt, kan je je meteen de scherpe geur van chloor voorstellen. Maar wat doen al die industriële chemicaliën met je ogen? Amy Landau, een afgestudeerde Bachelor in de Oogzorg en optometrist in de Oogkliniek AZ Monica in Deurne, bracht voor haar bachelorproef heel wat tijd door in haar «thuiszwembad» om de effecten van openbaar zwembadwater op de ogen te ontdekken.
Rode ogen
In februari 2022 kampeerde Landau gedurende vijf dagen in het Olympisch Zwembadcentrum Wezenberg in Antwerpen om gegevens te verzamelen van 66 vrijwilligers voor haar onderzoek. Van die groep zwommen 54 mensen zonder zwembril en 12 mensen met een zwembril. «Er waren enorme verschillen in resultaten tussen de twee groepen,» aldus Landau. «De groep zonder zwembril had aanzienlijk meer last van rode ogen en irritatie aan het oog.» Rode ogen lijken op het eerste gezicht niet zo erg, want het effect verdwijnt na een tijdje vanzelf. Maar eerder onderzoek toonde wel aan dat vaak in contact komen met zwembadwater het slijmvlies van het oog kan beschadigen. Daarbij gaf een meerderheid van de zwemmers aan dat ze na hun zwembeurt last hadden van geïrriteerde, droge ogen en wat troebel zagen. «Het dragen van een zwembril is dus ook gewoon goed voor je eigen comfort.»
Kopje onder
De vrijwilligers kregen voor het zwemmen een controlemeting. «Mensen ouder dan 45 jaar en contactlensgebruikers hebben namelijk vaak van zichzelf al droge ogen,» zegt Landau. «We moesten zeker zijn dat dit geen neveneffect was van het zwemmen.» Een zwembril dragen was optioneel, maar met het hoofd onder water zwemmen was verplicht. Na een zwembeurt van 30 minuten volgde een tweede meting. «Naast die objectieve metingen heb ik daarna ook gepeild naar de symptomen die de vrijwilligers zelf aanvoelden.»
De boosdoener
Waar komen de rode ogen dan vandaan? «Om zwembadwater te ontsmetten gebruiken de meeste openbare zwembaden chloor. Wanneer chloor in contact komt met organische stoffen, zoals cosmetica, haar en zweet, worden zogenaamde desinfectiebijproducten gevormd. Die kunnen negatieve bijwerkingen veroorzaken zoals irritatie van het oog of slijmvliesontstekingen. Die bijproducten zijn niet te voorkomen. Vandaar dat openbare zwembaden vaak vragen om te douchen voor je het zwembad betreedt. Zo vermijden ze zoveel mogelijk desinfectiebijproducten.»
Als het zwembadwater dan weer niet voldoende gedesinfecteerd is, zullen ziekteverwekkende micro-organismen, zoals bacteriën, virussen en schimmels, zich in het water vormen. Die zijn net zo schadelijk voor het oog. «Daarom test de overheid het zwembadwater maandelijks grondig. Tijdens het onderzoek was de waterkwaliteit van het zwembad aanvaardbaar tot zeer goed en waren er geen sporen van micro-organismen.» Aangezien die niet in het water aanwezig waren, vermoedt Landau dat de boosdoener dus een combinatie van chloor en de desinfectiebijproducten was.
Tijd voor een zwembril?
Als je deze zomer naar het zwembad of naar de zee gaat, neem je dus best ook een zwembril mee. Zeker als je een contactlensdrager bent, vermijd je zo ernstige infecties die zelfs voor blindheid kunnen zorgen. «Als je lenzen draagt, ben je extra vatbaar voor infecties. Want bacteriën kunnen zich bij contact met water makkelijk aan je lens nestelen.» Landau benadrukt dan ook dat contactlensdragers best hun lenzen uitdoen als ze gaan zwemmen. «Er bestaan ook zwembrillen die op sterkte zijn. Misschien niet de leukste optie voor aan het strand, maar als je een frequente zwemmer bent die lenzen draagt is dat voor de gezondheid van je ogen écht noodzakelijk.»
Wat je echt wilt weten op Metrotime.be