Bekijken we binnenkort al onze films en series op TikTok?

Scrollen op TikTok gaat vandaag steeds vaker zo: een video duikt op van een origineel pastarecept, dan van modetrends, nieuwsfeitjes, koeien, melancholische tieners of boekentips. En plots: de 5-minuten durende ‘Bend & Snap’-scène uit ‘Legally Blonde’. Daarna zal TikTok je suggereren om de volgende scène op te zetten, en de volgende. Voor je er erg in hebt, heb je een volledige film uitgekeken op je gsm – telkens opgedeeld in korte clips van vijf à tien minuten.

Doomscrolling gegarandeerd

Een uitzondering is dat tafereel al lang niet meer. Accounts zoals ‘cool.movie’ (215.000 volgers) uploadt aan de lopende band films en series, van ‘Me Before You’ (opgedeeld in 29 video’s, met 60.000 à 2,5 miljoen views elk) tot bijna een volledig seizoen van ‘Emily in Paris’ (waarbij sommige fragmenten tot 20 miljoen views halen). Elders vind je de beste fragmenten van ‘The White Lotus’, ‘Confessions of a Shopaholic’ en low budget films voor jongeren. TikTok krijgt hun zombiescrollers te pakken door hen middenin de actie te droppen. Zo zie je Elle Woods uit ‘Legally Blonde’ zelden opduiken op je ‘for you page’ wanneer ze start als rechtenstudent op Harvard, maar wél als ze haar ex-lief op zijn plek zet of een rechtszaak wint dankzij haar kennis van haarpermanenten. Het is een slimme truc, die niet zelden uitmondt in TikTok-gebruikers die vervolgens willens nillens anderhalfuur gekluisterd zitten aan de app.

Een gelijkaardig fenomeen deed zich ook voor in de begindagen van YouTube. Ook toen dropten willekeurige gebruikers soms volledige langspeelfilms op het platform, zonder al te veel te tobben over copyrights. Meer dan tien jaar later is het voor filmstudio’s nog altijd moeilijk om alle beelden van het internet weg te halen. Maar ze springen vandaag wel creatiever om met het probleem. Streamingdienst Peacock zette in aanloop van het tweede seizoen van ‘Killing It’ de pilootaflevering van de serie op TikTok. Ook de eerste aflevering van de Amerikaanse versie van ‘Love Island’ stond op de app. En begin oktober zette Paramount zelfs voor één dag de volledige versie van ‘Mean Girls’ op het platform, ter promotie van de sequel.

Waarom is streaming op TikTok zo’n succes?

Waarom zou je een film in korte stukjes willen bekijken via een klein gsm-scherm? Het klinkt onpraktisch en onaangenaam, maar wie wat verder kijkt ziet enkele interessante voordelen. Allereerst: TikTok is gratis, in tegenstelling tot Netflix, HBO, Disney+ of Prime. Jongeren, die vaak niet veel geld hebben, krijgen zo toegang tot content waarvoor ze anders gemiddeld 10 euro per maand moeten betalen. Bovendien is korte stukjes film helemaal op maat van exact die doelgroep. Jongeren houden van snelle, entertainende ‘bite-sized’-content. Het model op TikTok zorgt er daarnaast voor dat je de ‘saaie’ delen van een serie of film gewoon kunt skippen. Tot slot is het sociale aspect van de app een grote troef. Om het voorbeeld van ‘Love Island’ te nemen: jongeren zien niet alleen het meest sappige deel van een afleveringen, maar kunnen nadien ook volop discussiëren over het gedrag van de deelnemers in de commentsectie.

Zitten we echt te wachten op korte snippets film?

Sinds de ‘Mean Girls’-stunt van Paramount is het debat over de stukjes film toegenomen. Allereerst vanuit de hoek van scenaristen en acteurs, die er net een staking van enkele maanden op hebben zitten. Voor hen is dit model gewoon een nieuwe manier voor Paramount om hun personeel niet te vergoeden.

Maar ook cultuurfanaten zijn kritisch. «Ik zie weinig voordelen. Het lost het probleem niet op dat jongeren minder naar de cinema gaan», reageerde de Vlaamse regisseur Fien Troch (‘Home’, ‘Holly’) aan De Standaard. Zij vreest dat de aandachtsspanne van jongeren alleen maar gaat verkorten: «Ik zie het bij mijn zoon: zijn aandachtsboog is heel kort. Een langspeelfilm verknippen, vergroot dat probleem misschien alleen maar.»

Volgens professor Public Policy Bobby Duffy (King’s College London) is er vandaag nog geen echt bewijs van een verkorte aandachtsspanne bij jongeren. Bovendien koesteren oudere generaties de gewoonte om hun jongere generaties van vanalleste beschuldigen: «We moeten dit altijd in gedachten houden bij het interpreteren van trends die worden aangedreven door of gericht zijn op jonge mensen - we hebben de neiging om deze als schadelijk te beschouwen of als een teken van zwakte bij jongere generaties, vergeleken met toen wij jong waren», vertelt hij aan Dazed.

Een nieuwe bedreiging voor cinema?

Maar Troch haalt ook nog een ander kritiek punt aan: deze manier van films vertonen «staat ver weg van wat een filmmaker nastreeft.» En dat is misschien wel een groter vraagstuk. Als je pakweg ‘Flower of the Killer Moon’ van Martin Scorsese zou bekijken via tientallen korte fragmentjes, mis je niet alleen de beeldvoering, maar het daverende ritme waarvoor de regisseur bekend staat. Ook Duffy beaamt dat deze snelle manier van cultuurconsumptie leidt tot een verlies van context, connectie en reflectie.

Cinefielen zien de komst van dit format als de zoveelste bedreiging voor het voortbestaan van de cinema. Na de komst van tv en streamingplatformen, brengt TikTok daadwerkelijk weer een nieuwe uitdaging mee. Benieuwd hoe filmstudio’s zullen antwoorden.

Alles wat je echt wilt weten vind je op Metrotime.be