Hoe dichtbij is een toekomst met robottaxi’s?

San Francisco, met nabijgelegen tech hub Silicon Valley, bevestigt nogmaals zijn innovatieve imago. De nieuwste toevoeging aan hun palmares: zelfrijdende taxi’s zonder chauffeur. Sinds 10 augustus mogen inwoners 24/7 een ritje boeken met een robottaxi. Twee bedrijven mogen na een lange testfase tegen betaling hun diensten aanbieden: Cruise, dochter van General Motors, en Waymo, van Google-moeder Alphabet.

Het besluit van het stadsbestuur kwam er niet zonder slag of stoot. Het overleg duurde langer dan zes uur, met pleidooien van tientallen voor- en tegenstanders. Onder die laatsten waren onder meer de hulpdiensten, die verwezen naar enkele incidenten die zich voordeden tijdens de testperiode van de twee bedrijven. In 2023 liet de brandweer al 55 incidenten optekenen, waarbij robottaxi’s bijvoorbeeld de weg blokkeerden voor brandweerwagens. Ook taxibedrijven mét chauffeurs, zoals Lyft en Uber, zien de wagens liever vertrekken. Voorstanders beweerden evenwel dat zelfrijdende wagens net veiliger en betrouwbaarder waren dan gewone chauffeurs. Zo pleitten onder meer ‘Mothers Against Drunk Drivers’, een non-profitorganisatie tegen alcohol achter het stuur, voor de robottaxi’s. De argumenten pro, waaronder ongetwijfeld ook enkele economische overwegingen, wogen uiteindelijk het zwaarst door. De dag na het besluit reden de wagens zonder bestuurder de stad in.

Brokkenparcours

Maar het noodlot sloeg al diezelfde dag toe. Door een festival in het noorden van de stad raakte het netwerk raakte compleet overbelast. Een dozijn wagens viel stil in het midden van de straat en blokkeerde het verkeer. En het bleef niet bij dat ene incident. Een Cruise-wagen reed zich vast in nat beton, omdat de software het verschil niet zag met een normaal wegdek. Verschillende keren negeerden de robottaxi’s verkeersborden, of stopten ze plots middenin de rijbaan. Na een aanrijding met een brandweerwagen zag het stadsbestuur zich genoodzaakt om in te grijpen. De wagen was door het groen gereden, maar hield geen rekening met de brandweerwagen die met zwaailichten en sirenes het kruispunt overstak. Één passagier raakte daarbij gewond. In afwachting van een onderzoek naar het incident moest Cruise zijn vloot halveren. Volgens Cruise herkende de taxi weliswaar de brandweerwagen, maar zag hij het voertuig te laat vanwege een bocht.

Transporteconoom Laurent Franckx is niet verbaasd over de vele incidenten. «De zelfrijdende auto’s zijn zo geprogrammeerd dat ze de regels heel strikt volgen. Maar soms moet je daar wel eens van afwijken» zegt hij in De Standaard. «Anders dan mensen kunnen computers niet contextueel denken en situaties inschatten. Als de wagens met elkaar of met de weginfrastructuur zouden kunnen communiceren, kan er misschien een stap vooruit gezet worden.»

Hoe moet het verder?

De halvering van de vloot is een opdoffer voor Cruise en Waymo, die erop wijzen dat hun auto’s beter en slimmer worden met elke afgelegde kilometer. Bovendien voelen ze zich geviseerd: ook auto’s mét chauffeurs blokkeren geregeld het verkeer, merken ze op. Ze benadrukken dat hun auto’s nog geen enkel dodelijk slachtoffer maakten. De bedrijven laten zich niet uit het lood slaan, en zijn van plan om hun diensten ook in andere Amerikaanse staten uit te rollen, waaronder in Austin, Los Angeles en New York City. Ook het taxibedrijf Zoox, van Amazon, wil zijn zelfrijdende taxi’s de baan opsturen.

Intussen neemt het protest tegen de robottaxi’s toe. Activisten van ‘Safe Street Rebel’, die ijveren voor minder wagens en meer openbaar vervoer, plaatsen bijvoorbeeld voortdurend kegels over de sensoren van de robottaxi’s, waardoor ze niet kunnen bewegen. Ook verschillende experts hebben hun twijfels, en vrezen dat de wagens te snel op de markt gekomen zijn. Ze wijzen daarbij ook op het financiële luik van het verhaal. Silicon Valley investeerde de laatste 14 jaar al 50 miljard dollar in zelfrijdende wagens, schat adviesbureau McKinsey. Daartegenover staat dat bedrijven als Cruise tot nu toe nog nooit winst boekten, ondanks de miljoenen investeringen.

Er werd gehoopt dat de doorbraak van artificiële intelligentie de zelfrijdende wagens in een stroomversnelling zou brengen, maar dat lijkt vooralsnog niet het geval. De Brit Gavin Jackson, die voor zijn bedrijf Oxa zelfrijdende wagens ontwikkelt, schat in The Guardian dat het nog «10 of zelfs 20 jaar» zou kunnen duren vooraleer robottaxi’s op grote schaal vrijuit kunnen rijden, zonder menselijke interventie. De vraag is enkel of de robottaxi nog te stoppen is, nu het brede publiek ervan kon proeven.

Alles wat je echt moet weten vind je op Metrotime.be