Waarom de concertfilm opnieuw opleeft: «Taylor Swift brengt een unieke ervaring die je thuis niet kan beleven»

Wie afgelopen weekend naar de bioscoop ging, waande zich bijna in de gangen van het Sportpaleis. Swifties stormden er in groten getale toe, velen onder hen verkleed in hun favoriete ‘era’ van de popster. Eenmaal in de zaal deden ze vervolgens alles wat cinefielen als not done bestempelen: rechtstaan voor hun stoel of in het gangpad, joelen, zingen en dansen. Op TikTok gaan zelfs beelden rond van dertigtal fans die hand in hand de rondedans doen, alsof ze net tot een cult zijn toegetreden.

Met ‘Taylor Swift: The Eras Tour’ kan Taylor Swift dit jaar het zoveelste succes op haar naam schrijven. Met haar openingsweekend scoorde ze het grootste concertfilmdebuut ooit. Maar het warm water heeft ze er niet mee uitgevonden. De eerste concertfilm, ‘Adventure in Music’ dateert al van 1944 en bevatte klassieke composities van Chopin en Beethoven. Het genre kende over de jaren vele topfilms, waaronder ‘Pink Floyd: Live at Pompeii’ (1972), ‘Sign O’ the Times’ (1987) van Prince en ‘The T.A.M.I. Show’ (1964) met onder meer The Rolling Stones, James Brown en Chuck Berry.

Bovendien is Swift niet de enige artieste die vandaag haar pijlen richt op de bioscoop. Vanaf 1 december komt ‘Renaissance: A Film by Beyoncé’ in de Amerikaanse filmzalen. Eind september bracht het hippe productiehuis A24 dan weer een gerestaureerde versie van Talking Heads legendarische show ‘Stop Making Sense’ uit, 40 jaar nadat de band voor het laatst op een podium stond. Het werd de meest succesvolle Imax-screening van een concertfilm ooit – voor Taylor met die titel ging lopen. In Londen is er nu zelfs een pop-upcinema die enkel concertfilms toont.

Lucratief

Wel is het bedrag dat Swifts triomftocht opbrengt ongezien. Enkel Justin Biebers ‘Never Say Never’ komt in de buurt met een opbrengst van 99 miljoen dollar wereldwijd. Dat bedrag overschreed de 33-jarige popster al na drie dagen. Daar valt een van de oorzaken van de heropleving van de concertfilm dan ook te zoeken: het is simpelweg een lucratieve investering. Naast albums, merchandise en concerttickets is een film een manier om relatief gemakkelijk extra geld in het laatje te brengen. Bovendien heeft Taylor Swift een extra argument: haar tournee is hopeloos uitverkocht. Op die manier kunnen gedupeerde Swifties alsnog zo dicht mogelijk bij een concertervaring komen.

Goedkoper

Daarnaast is een concertfilm een pak toegankelijker dan echte concerten. Niet in het minst op financieel vlak. Ticketmaster stuwde dankzij het systeem van ‘dynamic pricing’ de prijs van een ticket voor The Eras Tour in de Verenigde Staten flink omhoog, tot 10.000 dollar of zelfs meer. Ook in Europa lag de gemiddelde prijs voor een ticket rond de 150 euro. Daarbovenop komt dan nog vaak vervoer en overnachting. In vergelijking met die som is een filmkaartje van 20 euro peanuts. «Ik verkies een briljant gefilmde performance in een degelijke cinema voor 20 pond boven 80 pond betalen voor slechte zitjes in Wembley», beaamt een Swiftie aan Dazed Magazine. Ook voor mensen met beperkte mobiliteit, kinderen of een veeleisende job is een filmavondje gemakkelijker te regelen dan een optreden in een stad kilometers verderop.

De cinema als ervaring

Maar de concertfilm is ook het symbool voor een nieuw tijdperk voor cinema’s. Sinds de pandemie worstelen ze met een mindere verkoop, die versterkt wordt door streamingplatformen en het tanende succes van franchises zoals Marvel. Barbenheimer liet het tij keren deze zomer, en de concertfilm is op weg om hetzelfde te doen. «‘The Eras Tour’ wordt vergeleken met een soort tweede Barbenheimer», legt The New York Times uit. «Het heeft de ‘neem-je-bestie-en-go’-aantrekkingskracht van ‘Barbie’, de ontzagwekkende soundscape van ‘Oppenheimer’ en een kassucces dat met beide kan wedijveren.» Die drie films hebben tenslotte één ding gemeen: ze maakten van een cinemabezoek opnieuw een ervaring die je niet thuis kan beleven. ‘The Eras Tour’ heeft diezelfde kracht. Het brengt de collectieve ervaring van een concert naar de bioscoop. En niet alleen hedendaagse popsterren zullen daarop kunnen teren. Nu Gen Z ook artiesten als Kate Bush, Fleetwood Mac en Billy Joel opnieuw ontdekt heeft, kunnen zelfs oude concertfilms binnenkort van onder het stof gehaald worden.

Alles wat je echt wilt weten vind je op Metrotime.be