Waarom ketamine de nieuwe partydrug is

Ket, keta, k, Special K, vitamine K: ketamine kent vele bijnamen, maar nog meer gebruikers. Al sinds 2019 waarschuwen specialisten dat het verdovingsmiddel, gebruikt voor dieren en mensen, in opmars is bij jongeren. Uit de Global Drug Survey, in België uitgevoerd door HOGent, bleek toen dat bijna 26,7% van de Belgische respondenten ketamine gebruikte, een recordaantal. Hoewel de studie te weinig respondenten telde om representatief te zijn, wees het al op een trend die vandaag niet meer te negeren is. In Nederland blijkt uit onderzoek dat het aantal gebruikers op tien jaar tijd verdrievoudigde. Bij ons trok de Naamse ngo Phénix, dat jongeren met drugproblemen opvangt, recent aan de alarmbel over het toenemende aantal ketamineverslavingen. Ook Belgische urologen zien een zorgwekkend aantal patiënten met blaasproblemen als gevolg van overmatig ketaminegebruik (zie verder).

Wat is ketamine?

Ketamine is een drug die buiten de medische context illegaal is. Het is beschikbaar in poedervorm, dat feestvierders snuiven van een sleuteltje, maar ook soms als pil. Het effect is vergelijkbaar met de roes die je krijgt van alcohol. Het grote verschil is dat dissociatie kan optreden: daarbij voelt het alsof je lichaam van je geest losgekoppeld wordt. Bewegen kan daardoor moeilijk zijn. Soms begin je ook licht te hallucineren. Andere effecten zijn misselijkheid, een versnelde hartslag, een toename aan speeksel en het verwijden van de luchtwegen. Een dosis ketamine werkt voor 30 tot 90 minuten.

Wie veel ketamine snuift, kan in een k-hole belanden. Dat is het best te vergelijken met een bijna-doodervaring. Soms lijkt het alsof je in een tunnel richting het licht zit. In een k-hole lukt praten en bewegen helemaal niet meer. Hoewel dat effect voor veel gebruikers net beangstigend is, gaan sommigen doelbewust naar die k-hole op zoek. Zij zien het als een spirituele ervaring.

Hoe gevaarlijk is k?

Illegale drugs zijn per definitie gevaarlijk, zelfs wanneer je ze gematigdgebruikt in een veilige context. Bij ketamine bestaat er evenwel een extra risicofactor: ons lichaam raakt er heel snel aan gewend. «Wie een eerste keer gebruikt, krijgt een sterk effect», vertelt toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven) aan Het Laatste Nieuws. «De volgende keer is een veel hogere dosis nodig om datzelfde effect te verkrijgen. En dus bouwen gebruikers snel op.» En hoe hoger de dosis, hoe gevaarlijker ketamine. Zeker als het middel gebruikt wordt in combinatie met andere drugs of alcohol. «De kans op een overdosis of zelfs op de dood ligt veel hoger dan bij andere partydrugs», besluit Tytgat. Doordat ketamine het pijngevoel wegneemt, bestaat er bovendien een hoger risico op ongevallen. Tot slot lopen mensen met een psychische kwetsbaarheid een hoger risico op een ‘bad trip’ of ‘k-hole’.

Waarom is ketamine plots zo populair?

Ketamine is voor alle duidelijkheid geen nieuwe drug. Het bestaat al sinds 1962, toen Calvin Stevens het ontwierp als verdovingsmiddel. In 1970 werd het medicijn goedgekeurd. Niet veel later werd er gewag gemaakt van recreationeel gebruik. In de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk is ketamine al zeker 15 jaar erg populair als drug. Die hype waait nu dus over naar België, en de omringende landen. Waarom het middel nu plots zo radicaal doorbreekt, is niet duidelijk. Zeker is wel dat er sprake is van een opmars, gestaafd door onderzoeken in het buitenland en signalen in de zorg. Een mogelijke verklaring is de prijs en beschikbaarheid van de drug: zonder al te hard te moeten zoeken, heb je al één gram ketamine op zak voor 20 à 30 euro. Dat is ongeveer de helft van de prijs van cocaïne. Bovendien wordt ketamine op sommige plaatsen in de wereld ingezet als medicijn tegen depressie, zij het in een erg strikte en gecontroleerde omgeving. Mogelijk is er daardoor ook sprake van zelfmedicatie onder bepaalde gebruikers, hoewel experts dat met klem afraden.

Wat is het gevolg van langdurig gebruik?

Langdurig gebruik van ketamine kan erg gevaarlijk zijn. Doordat je steeds meer nodig hebt om in dezelfde roes te belanden, is het risico op verslaving aanzienlijk. Maar ook wie niet verslaafd is, maar wel regelmatig gebruikt, kan daar ernstige gevolgen van ondervinden. Zo zijn geheugenproblemen en psychische klachten (paranoia of, bij aanleg, psychose) mogelijke gevolgen. Het bekendste gevolg zijn problemen aan de blaas, urinewegen of zelfs nieren. Uit onderzoek van het Nederlandse Trimbos Instituut bleek dat bijna een op de vier feestvierders die ketamine heeft gebruikt in het afgelopen jaar blaasproblemen ervoer of had ervaren. Ook Uroloog Gunter De Win (UZ Antwerpen) meldde in juli nog een forse toename aan patiënten met ernstige blaasaandoeningen. «Tien jaar geleden kwamen er 2 à 3 patiënten langs per jaar met deze problemen», verklaart hij aan VRT. «Terwijl ik vorige week alleen al 5 doorverwijzingen had.» De blaas raakt zo aangetast dat plassen pijn doet of dat er zelfs bloed in de urine terechtkomt. Doordat de blaas bovendien krimpt moeten patiënten soms tot 100 keer per dag plassen. In extreme gevallen moet de blaas verwijderd worden. Die klachten worden ook in verband gebracht met de zogenaamde ‘ketaminekramp’: erg hevige buikpijn. Het is evenwel nog niet duidelijk of die krampen veroorzaakt worden door schade aan de nieren, of andere organen.

Alles wat je echt wilt weten op Metrotime.be