MOVIES. Fenomeen ‘Barbie’ verovert het witte doek: «Als de film scoort, krijgen we in Hollywood een ware speelgoedrace»

Barbie verovert de cinema en ze trekt alle aandacht naar zich toe. Met steracteurs Margot Robbie en Ryan Gosling in de hoofdrollen, een onverwachte maar intrigerende vrouw achter de camera en een virale marketingcampagne staan de sterren op één rij om de Mattel-pop de filmzomer te laten domineren. Dat was nochtans lang geen uitgemaakte zaak!

door
Stanislas Ide
Leestijd 7 min.

Ze is niet aan haar proefstuk toe

Barbie zag in 1959 het levenslicht in de Verenigde Staten en de pop werd sindsdien meer dan één miljard keer verkocht. Geen wonder dat Hollywood haar uiteindelijk in het snotje kreeg. Dit is ook niet haar eerste film. Sinds 2001 heeft ze maar liefst 37 animatie-avonturen op de teller, met ‘Barbie: Skipper and the Big Babysitting Adventure’ als meest recente titel. Stuk voor stuk waren het zeer lucratieve films, maar ze raakten niet verder dan streamingdiensten, de dvd-rekken van supermarkten en tv-zenders die zendtijd moeten vullen.

Toch vond Barbie ook al twee keer haar weg naar het hart van filmfans, telkens in een episode van de Pixar-reeks ‘Toy Story’. In de eerste film was ze nog niet te zien omdat fabrikant Mattel schrik had dat die een flop zou worden, maar in ‘Toy Story 2’ was de platinablonde vrouw één van de trekpleisters als net iets te enthousiaste stewardess. En in de derde film, de meest geprezen uit het rijtje, steelt ze bijna de show van Woody en Buzz.

10 jaar in ontwikkeling!

Het idee om een liveactionfilm te maken rond Barbie gaat al terug tot 2009, toen Mattel een commerciële deal sloot met Hollywoodstudio Universal. Dat project viel in het water, en in 2014 nam Sony de teugels over. Op dat moment begon de stoelendans om de juiste medewerkers te vinden, voor de camera, op de regisseursstoel en aan de schrijftafel. Eén van de eerste schrijvers die er zich aan zette, was Diablo Cody, die een Oscar had gewonnen voor ‘Juno’. Komiek Amy Schumer, bekend omdat ze haar voeten veegt aan de clichés over vrouwelijke slankheid en beleefdheid, kreeg in 2016 het aanbod om de hoofdrol te spelen. Een tweede teken dat Sony het ernstig meende met de film en van plan was om ‘Barbie’ een feministische interpretatie te geven, ook al kreeg de pop in de loop der jaren geregeld de kritiek dat ze onbereikbare schoonheidsnormen weergeeft en conservatieve ideeën aanhangt. In 2017 besloot Schumer echter om toch weg te stappen van het project, niet viel later gevolgd door Diablo Cody. Vandaag beweert de scenariste echter dat ze het «verknald» heeft omdat het toen nog niet gemakkelijk was om een ‘bimbo’ kritisch maar positief af te beelden. Hoe dan ook was Anne Hathaway de volgende actrice die gekozen werd om de film te dragen. Ook dat draaide nergens op uit, en in 2018 verhuisde het project opnieuw naar een andere studio, deze keer Warner Bros. En op dat moment nam Margot Robbie de boel in handen.

Unusual suspects

Toen de naam van de Australische actrice viel, was iedereen het erover eens dat zij de ideale keuze was voor de rol. Niet alleen heeft ze het uiterlijk van de pop, ze wordt ook nog eens op handen gedragen als actrice met komisch én dramatisch talent. Vooral toen ze haar reputatie zag groeien dankzij films als ‘The Wolf of Wall Street’, ‘Suicide Squad’ en ‘I, Tonya’. Een naam die dan weer iedereen verraste, was die van Greta Gerwig, die op aanraden van Robbie uitverkoren werd om ‘Barbie’ te regisseren. Gerwig is wel een naam, maar vooral in de onafhankelijke cinema. Daar werd ze eerst bekend als actrice/cineaste in de zeer lowbudget ‘mumblecore’-beweging en later als actrice in de films van Noah Baumbach (‘Greenberg’, ‘Frances Ha’, ‘Mistress America’). In 2017 brak ze door met haar eigen film ‘Lady Bird’, twee jaar later volgde ‘Little Women’, in totaal goed voor drie Oscarnominaties.

Intussen vormde Gerwig en Baumbach ook een echtpaar, en ze vroeg hem aan boord van ‘Barbie’ om mee het scenario te schrijven. De man die algemeen gezien wordt als het kopstuk van de intellectuele New Yorkse cinema maakte zich dus op om het leven te bekijken door een roze bril. Het idee was prikkelend genoeg om alle filmfans benieuwd te maken. De hype bereikte echter pas een hoogtepunt toen in 2021 bekendgemaakt werd dat Ryan Gosling zijn meest blinkende Colgate-glimlach zou bovenhalen om Ken te vertolken.

Vijfsterrencast

Daarna ging elke brokje productienieuws, elk snapshot van paparazzi, elke anekdote over de opnames met de snelheid van een supersonisch Barbievliegtuig de wereld rond, het bewijs van een perfect gekalibreerde marketingstrategie. Het bevestigt de plaats en het oneindige potentieel van Barbie in onze popcultuur (pun intended). De cast en de buzz bleven aanzwellen met elke bijkomende naam: Helen Mirren (‘The Queen’), Michael Cera (‘Scott Pilgrim’), America Ferrera (‘Ugly Betty’), Will Ferrell (‘Step Brothers’), Kate McKinnon (‘Saturday Night Live’), Emma Mackey, Ncuti Gatwa en Connor Swindells (een mini-reünie van acteurs uit ‘Sex Education’), Nicola Coughlan (‘Bridgerton’), en zelfs zangeres Dua Lipa, die uiteraard ook de single van de film voor haar rekening neemt (‘Dance the Night Away’).

Twee jaar later wist de film alle reserves van roze verf in Californië uit te putten, en de verwachtingen van de fans zijn op een hoogtepunt. De verwachtingen zijn dat ‘Barbie’ in zijn eerste week op het witte doek 100 miljoen dollar zal opbrengen, alleen al in de Amerikaanse zalen. Dat is beter dan de nieuwe ‘Mission: Impossible’ en ‘Indiana Jones’, en ongetwijfeld ook een pak meer dan ‘Oppenheimer’ van Christopher Nolan (‘Inception’), de enige cineast die het aandurft om in dezelfde week als ‘Barbie’ uit te komen. Wie had dat ooit gedacht? Weinig mensen. Wie zal gaan kijken om het te geloven? Zowat iedereen!

Acteursstaking stuurt de promotie van de film in het honderd

Geen Barbie of Ken op de rode loper? Op vrijdag 14 juli kondigde Fran Drescher (bekend van de serie ‘The Nanny’), de voorzitster van vakbond SAG-AFTRA, aan dat de Amerikaanse film- en tv-acteurs in staking gingen. Die actie verhindert leden van de vakbond niet alleen om aan audities of filmopnames deel te nemen maar ook om promotie te voeren via interviews of verschijningen op premières. Op die manier hopen ze de digitale platforms te dwingen om net zoals de grote filmstudio’s de auteursrechten te respecteren en ook de beeldrechten van acteurs te beschermen tegen de wildgroei van AI-software in de industrie. De maatregel geniet alvast de directe steun van Margot Robbie, zelf lid van SAG-AFTRA en groot voorstander van alle vakbonden. De schok werd voelbaar op een moment dat de marketingmachine van ‘Barbie’ tot zaterdag in volle zwier was. Tot dan liet Robbie zich nog enorm opmerken, bijvoorbeeld door op de rode loper te verschijnen in een garderobe die op de speelgoedlijn was geïnspireerd.

Toy (Movie) Story

Barbie is niet het eerste stuk speelgoed dat de overstap maakt naar het witte doek. Verre van zelfs! Op zich ligt de formule voor de hand: je verzilvert de interesse van een grote groep fans die het speelgoed op de voet volgen en je garandeert zo al het commerciële succes van een film nog voor die in productie gaat. En in één ruk verkoop je ook nog eens een hoop nieuw speelgoed. Het concept bestaat al sinds de jaren 1980, bijvoorbeeld met ‘Masters of the Universe’ (ook al van Mattel), maar in de meeste gevallen draaiden die pogingen uit op sissers van formaat. Het was wachten op de revolutie van de digitale effecten voor de machine pas echt op gang kwam. ‘Transformers’ gaf in 2007 het startschot, met zes films die wereldwijd in totaal meer dan 5 miljard dollar in het laatje brachten. Al snel volgden onder meer ‘G.I. Joe’ en ‘Battleship’, zij het met veel minder overtuigende resultaten. Maar vooral ‘The Lego Movie’ zette de trend in de verf en bewees dat je zonder bestaande verhalen een lucratieve franchise kunt bouwen op een speelgoedlijn. Wat mogen we nog verwachten? Als ‘Barbie’ de hype waarmaakt, zullen we in Hollywood een ware speelgoedrace meemaken. Mattel is al bezig om andere producten klaar te stomen. Zo werkt Lena Dunham (‘Girls’) aan een film rond ‘Polly Pockets’. Zal speelgoed de vermoeide superhelden van Marvel vervangen in de franchise-carrousel? Dat zou kunnen, al vragen we ons af wat we ons moeten voorstellen bij een film die gebaseerd is op ‘Uno’ (nu in preproductie)!

REVIEW BARBIE***

Het goeie nieuws is dat ‘Barbie’ de belofte van zijn verbluffende marketingcampagne waarmaakt. De film is even kitscherig en kleurrijk als de pop, en even slim en scherpzinnig als de reputatie van zijn makers, Greta Gerwig en Noah Baumbach. Margot Robbie ontroert als Barbie, de stereotype pop die zichzelf bevrijdt van de blik van anderen. Ze raakt in paniek op de dag dat naargeestige gedachten haar hoofd binnendringen. Erger nog, ze krijgt platvoeten en er verschijnt een vlek cellulitis op haar dij! Op aanraden van Weird Barbie (een heerlijke Kate McKinnon) besluit ze naar de echte wereld te reizen om het meisje dat met haar speelt op te vrolijken… Door onze wereld tegenover Barbieland te plaatsen, waar de vrouwen de plak zwaaien en de Kens enkel bestaan als ze door de Barbies gezien worden, legt de film op een doeltreffende manier de arbitraire grenzen van ons patriarchaat bloot. En het is nog speels ook, zoals in de hilarische scène waar de Barbies zich voordoen als hulpbehoevende dames om het ego van de Kens te strelen. Alleen jammer dat het tweede uur wat verloren loopt in zijn existentiële metafoor. ‘Barbie’ rijgt ook dan nog scènes met een onberispelijke artistieke regie aan elkaar (zoals de dans van de Kens), maar de komische toon gaat plots alle kanten tegelijk op. Laat dat echter de pret niet derven, want ‘Barbie’ bewijst dat de band Aqua overschot van gelijk heeft: Life in plastic, it’s fantastic! (si)

‘Barbie’ speelt nu in de zalen.