Van ‘Blade Runner 2049' tot ‘Insyriated': actrice Hiam Abbass past niet in één hokje
In ‘Insyriated' speel je een Syrische moeder tijdens de oorlog. Hoe heb je je voorbereid op die rol?
Hiam Abbass: "Ik stel me geen vragen. Als het geen historische rol is, waarvoor ik details over het personage moet leren, dan veronderstel ik dat alles in het scenario staat. Als voorbereiding heb ik dat een week lang gelezen, samen met Philippe (Van Leeuw, de regisseur, nvdr) en de kinderen. Als er een probleem is met het scenario kan je dat maar beter aanpakken voor de opnames beginnen. We ontleden alles en zoeken oplossingen tot we het over alles eens zijn. De bedoelingen van het personage, van waar ze komt, wie ze is, waar ze mee bezig is… Het enige wat je dan nog moet doen op de set, is ‘zijn'."
De film is gedraaid in Beiroet, met heel wat acteurs die zelf Syrische vluchtelingen zijn.
"We hadden een Syrische coach op de set, die zelf een hallucinante oorlogservaring beleefd heeft. Hij gaf zijn mening, bijvoorbeeld over wat ze aten. We konden moeilijk plots fruit op tafel zetten, alsof we naar de markt waren geweest. Het maakt de film authentieker. Zijn aanwezigheid en die van de kinderen, die allemaal naar Libanon vluchtten door de oorlog, geven kracht aan de familie die we vormen in de film."
Je filmografie is indrukwekkend: Jim Jarmusch, Ridley Scott (‘Exodus'), Steven Spielberg (‘Munich'), ‘The OA' op Netflix, en tussendoor een heleboel kleine auteursfilms.
"Ik heb ook veel geweigerd. Om financiële redenen of uit persoonlijke interesse. Het is geen berekende keuze, in de zin van ‘nu maak ik een blockbuster en daarna een intieme film'. Ik doe gewoon wat ik leuk vind. Twee jaar geleden heb ik bijvoorbeeld maar in twee films gespeeld, met zo kleine budgetten dat ik onmogelijk rondkwam. Tegelijkertijd kreeg ik een aanbod voor een Amerikaanse reeks waarvoor ik dik zou betaald worden. Maar ik koos voor de kleine films."
Persoonlijke interesse eerst dus, zelfs als dat een boterham minder betekent.
"Ja, dat is inderdaad al gebeurd. Maar dat wil niet zeggen dat ik daarna ‘The OA' heb gedaan omdat het beter betaald was dan auteursfilms. (lacht) Als ik ooit een film maak puur voor het geld, dan zeg ik het wel."
Je spreekt vier talen (Frans, Engels, Arabisch, Hebreeuws). Maakt dat het makkelijker om werk te vinden?
"Hangt ervan af. Maar ja, mijn parcours is een beetje atypisch. Toen ik op mijn 28ste in Frankrijk aankwam, sprak ik geen woord Frans. Daarvoor was het Londen, en nog daarvoor Palestina. Actrice willen zijn in Frankrijk zonder de taal te spreken, was heel moeilijk in het begin. (lacht) Maar beetje bij beetje heb ik het geleerd. Alleen heeft mijn accent bepaalde rollen de das omgedaan, omdat mensen me in het hokje ‘atypisch' plaatsten. Maar daar heb ik nooit van wakker gelegen. Zolang ik maar kon spelen in andere talen, in even sterke films en rollen. Wat me interesseert in dit vak is de complexiteit van de rol. Die moet mij en de kijkers iets bijbrengen."
Hoe moeilijk was het om Frans te leren?
"In het begin dacht ik dat het nooit zou lukken! In tegenstelling tot het Engels, Arabisch en Hebreeuws dat ik op school leerde, komt mijn Frans van de straat. Niet dat ik op straat heb geleefd (lacht), maar door het te horen en door vragen te stellen. En door een grammaticaboekje te kopen om mijn werkwoorden te leren vervoegen."
Hoe belangrijk is het voor jou dat een film politiek verankerd is, in de brede zin van het woord?
"Ik word niet elke ochtend wakker met het idee dat ik moet praten over wat er gebeurt in Rusland of Amerika. Maar gelukkig ben ik niet de enige die zich daarvan bewust is. Een heleboel regisseurs en scenaristen nemen een standpunt in over de actualiteit en onze maatschappij. En als een van hun rollen in mijn schoot valt, dan zeg ik geen nee. Als artiest heb je een verantwoordelijkheid om te praten over wat er gebeurt in de wereld. Je hebt een krachtige tool in handen: communicatie."
En cinema is per slot van rekening politiek. Zelfs een film over piraten of zingende konijnen.
"Precies. Politiek is niet alleen wat politici in het parlement doen. Het is een persoonlijk engagement tegenover het leven en wat er rond je gebeurt. In die zin is alles politiek. Ik word graag ontroerd en uit mijn comfortzone gehaald. Ik twijfel graag aan alles. Als een film diezelfde vragen stelt, dan doe ik mee."
Elli Mastorou